Programma's

Doorontwikkeling opdrachtgever- / opdrachtnemerschap
De gemeente Meppel is door stichting Welzijn MensenWerk (WMW) benaderd met de vraag voor aanzienlijk meer basissubsidie over 2024 dan wordt toegekend met de reguliere indexering van 3,1%. De stichting is een belangrijke, strategische partner binnen het voorliggend veld. Daarom is gemeente hierover in gesprek gegaan.

Het probleem is niet het belang van het werk dat de stichting levert, maar de kwaliteit en inzichtelijkheid van de onderbouwing van de financiële claim.

De gemeente is zich er terdege van bewust dat ook kritisch naar haar eigen rol en de sturing op subsidies in het algemeen wordt gekeken.

Subsidiepartners met personeel
Wij komen de toezegging aan de raad na, om gedegen naar de situatie van subsidiepartners met personeel te kijken omdat hier, in afwijking van zorgaanbieders, geen (contractuele) afspraken zijn en de cao-stijging in 2023 en 2024 aanzienlijk is.

Rijksvaccinatieprogramma 0-4 jaar
Onlangs is geconstateerd dat de vaccinatiegraad van gemeente Meppel in de doelgroep 0-4 jaar onder het gewenste niveau ligt en al een aantal jaar dalend is. Gezien de gezondheidsrisico's die hier mogelijk uit voortkomen wordt een overleg gepland met de uitvoerende organisatie. Dit om beter zicht te krijgen om welke vaccinatie het precies gaat en welke risico's we hierin lopen en welke acties we hieraan moeten koppelen.

GGD
De GGD heeft in 2024 een extra bijdrage nodig voor de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ten behoeve van Oekraïense kinderen in de leeftijd van 4-18 jaar. In 2023 heeft de GGD echter een positief resultaat behaald en het bedrag dat daarmee terugvloeit naar de gemeente Meppel is voldoende om deze extra kosten te dekken. 

Subsidie armoederegelingen
Steeds meer inwoners doen een beroep op onze armoederegelingen en -voorzieningen. De toename van het bereik en de kosten maken dat er hogere subsidies worden aangevraagd door de subsidiepartijen (Kindsupport Meppel, Stichting Leergeld, Jeugdfonds Sport en Cultuur, Humanitas en Schuldhulpmaatje). Het huidige budget voor 2024 (armoedepreventie) is waarschijnlijk niet toereikend. 

Armoedepreventie
In november 2023 is het beleidsplan armoede en schulden vastgesteld door de gemeenteraad, waar preventie als expliciet doel is opgenomen. Om een goede armoede- en schuldenaanpak neer te kunnen zetten, zullen er meerdere maatregelen moeten worden doorgevoerd. 2024 staat in het teken van onderzoek en deels ook al het doorvoeren van die maatregelen binnen de bestaande middelen. 

Sociale Basis
Vanuit de landelijke akkoorden en de noodzaak tot beheersing van de zorgkosten is het noodzakelijk om te werken aan een sterke samenleving met een sterke sociale basis. Een samenleving waarin inwoners naar elkaar omkijken, die bijdraagt aan het voorkomen van eenzaamheid en de vraag naar ondersteuning en zorg beperkt.  Het vormgeven van de sociale basis draagt bij aan die samenleving. De sociale basis betekent: vrij toegankelijke formele en informele activiteiten en voorzieningen gericht op het elkaar ontmoeten en ondersteunen, ontplooien en ontspannen die zorgen dat mensen kunnen samenleven en zelfstandig mee kunnen doen in hun eigen omgeving. Een stevige sociale basis voorkomt dat inwoners met een kleine zorg- of ondersteuningsvraag in een formeel of zwaar zorgtraject terechtkomen. 

In 2024 gaan wij de visie sociale basis vormgeven; duidelijk maken wat wij verstaan onder de sociale basis, waar de sociale basis aan moet voldoen, waar behoefte aan is en welke ondersteuningsvragen moeten worden opgepakt binnen de sociale basis. Aan de hand daarvan maken we overzichtelijk wat er op dit moment al wordt gedaan binnen de sociale basis en beantwoorden we de vraag of dit de juiste dingen zijn of waar we de sociale basis in moeten versterken.  Om hier goed op te kunnen inzetten is het nodig dat er een onderzoeksbudget (voor onder andere een projectleider en uitvoeringskosten) beschikbaar wordt gesteld van € 150.000.

Jeugdhulp
Bij de jaarstukken 2023 hebben wij geconstateerd dat er minder jongeren gebruik maken van jeugdhulp. Wij hebben gesteld dat wij nog niet kunnen stellen of hier sprake is van een trendbreuk of een zwaluw. Dit dient nader uitgezocht te worden en de uitkomst hiervan zal worden meegenomen in de begroting 2025. Maar ook voor deze bestuursrapportage moet een afweging gemaakt worden. Hieronder informeren wij u over de gemaakte keuzes.

In 2024 hebben wij de declaraties over januari en februari ontvangen van zorgaanbieders.  Wij zien met enige voorzichtigheid (er is pas twee maanden gefactureerd) dat de trend uit 2023 zich lijkt aan te houden. Wij merken op dat de kosten in 2024 stijgen. Voor jeugdreclassering en -bescherming is dat ongeveer 30%, en voor de overige jeugdhulp is dat 6%.

Voor de bestuursrapportage nemen wij de uitkomst van 2023 als basis. Wanneer de ontwikkeling van unieke cliënten gelijk blijft met 2023 en wij de tariefstijging doorrekenen, dan worden de kosten voor jeugdhulp geprognotiseerd op € 12.891.000. In de primaire begroting 2024 is een budget opgenomen van € 12.899.000. Om deze reden stellen wij de begroting 2024 niet bij.

Bij de financiële tussenrapportage in het najaar wordt de ontwikkelingen jeugdhulp opnieuw kritisch beoordeeld en wordt u hierover geïnformeerd.

De voorgenomen bezuiniging op de jeugdzorg van ruim € 500 miljoen in 2025 gaat niet door. Deze besparing is de verantwoordelijkheid van het rijk. Voor gemeenten verloopt deze maatregel budgettair neutraal omdat ze worden gecompenseerd voor het besparingsverlies. Iedere gemeente had namelijk al lagere gemeentelijke uitgaven ingeboekt die nu niet reëel zijn voor 2025. Vanaf 2026 is er nog wel een bezuiniging van € 511 miljoen gepland, maar het is aan een nieuw kabinet om dit door te zetten of niet.

Nieuwbouw Nieuwveense Landen
De voorbereidingen van de ontwerpfase zijn opgestart met een aanbestedingsprocedure voor een bouwprojectmanager en het voorbereiden van een bouwheerovereenkomst. Daarna kan een architect worden geselecteerd. Start bouw is voorzien in 2025, realisatie van het project op z'n vroegst eind 2026. 

Reestoeverschool
Samen met Stichting Promes en Cosis is een locatiestudie opgestart, waarbij wordt onderzocht wat potentiële locaties zijn voor de nieuwbouw van de Reestoeverschool. Hierbij wordt ook de haalbaarheid onderzocht van de combinatie met de Mackayschool en het expertisecentrum van Cosis, zodat een integraal jeugdcentrum ontstaat voor onderwijs en zorg.

Tijdelijke onderwijslocaties
Op verzoek van Stichting Kindpunt en Stichting Promes is een onderzoek gestart naar de haalbaarheid van een tijdelijke onderwijsvoorziening in de wijk in aanloop naar de nieuwbouw. De uitkomsten hiervan worden rond de zomer van 2024 verwacht. 

Samen met de schoolbesturen VOMEO, Stichting Promes en de gemeenten Westerveld, Steenwijkerland, De Wolden en Staphorst is gezocht naar huisvesting voor de Taalschool Regio Meppel. Een regionale aanpak is nodig om de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs aan nieuwkomersonderwijs te borgen. Een voorstel om voor een periode van 3 jaar huisvesting beschikbaar te stellen wordt behandeld in de raadsvergadering van 30 mei 2024.

Greijdanus heeft een aanvraag ingediend voor permanente uitbreiding. De leerling prognoses laten zien dat er voor een periode van minimaal 15 jaar sprake is van capaciteitstekort. Samen met het schoolbestuur worden potentiële oplossingsrichtingen verkend. Tot die tijd is verlenging van de tijdelijke units nodig. Voor de periode van augustus t/m december 2024 brengt dit € 15.000 aan huurlasten met zich mee. 

Nieuwbouw en renovatie Stadskwartier
De nieuwbouw van twee lokalen bij Kindcentrum Het Stadskwartier is gerealiseerd. De renovatie van het bestaande schoolgebouw is gaande en wordt naar verwachting in het voorjaar 2024 afgerond. 

CSG Dingstede
Het onderzoek naar de huisvestingsscenario's voor CSG Dingstede is afgerond. In deze verkenning zijn drie scenario's onderzocht: renovatie zoals oorspronkelijk gepland (prijspeil 2024), renovatie naar een energieneutraal gebouw en vervangende nieuwbouw op of nabij het onderwijspark Ezinge. In samenwerking met het schoolbestuur wordt nu een voorkeursscenario uitgewerkt en wordt besluitvorming voorbereid.

Kunst en Cultuur
In 2024 leggen we een nieuwe Cultuurnota voor aan de raad. Wanneer deze wordt vastgesteld verwachten we geen afwijkingen op de begroting, wel (deels) een aangepaste verdeling van de bestaande middelen. 

Erfgoed
In 2024 wordt verder gestalte gegeven aan het erfgoedbeleid als omschreven in de uitvoeringsagenda van de erfgoednota "Meppeler erfgoed nu, behouden-benutten-beleven". Er is een aanvang gemaakt met het tegen het licht houden van de gemeentelijke monumenten. Het streven is erop gericht dit jaar een voorstel voor een gemeentelijk beschermd stadsgezicht Binnenstad en Centrumschil voor te leggen. Daarnaast blijft de borging van erfgoed in de Omgevingswet de nodige aandacht vragen en wordt de Kerkenvisie afgerond.

Realisatie gevarieerd woningaanbod in Nieuwveense Landen
In Centrumwonen 2 start Woonconcept in april met de bouw van 18 sociale huurwoningen. In Weideblick zijn de laatste 30 woningen en 2 bouwvrije kavels in verkoop gegaan en na de zomer start in Boshoven de bouw van 42 rijwoningen door CPO Boshoven (collectief particulier opdrachtgeverschap). Met de ontwikkelaar van Broeklanden 3 zijn we in de afrondende fase van het stedenbouwkundig plan, met woningen in diverse categorieën van sociale huur tot vrijstaand.

Ontwikkeling Nieuwveense Landen
Voor deelgebied Parkwonen 3/4/5 en Boshoven is met marktpartijen overeenstemming bereikt over de koop-realisatieovereenkomst. Voor de zomer worden deze getekend. 

Transformatiegebied Noordpoort
Er wordt gewerkt aan verdere plan- en besluitvorming voor de ontwikkelingen in Noordpoort. De scope van het project wordt de komende periode vastgelegd (wat valt wel binnen het project Noordpoort en wat niet).

De benodigde gronden voor de stadsentree zijn voor ongeveer 80% verworven. Er wordt gewerkt aan het schetsontwerp voor de nieuwe stadsentree en aan een programma van eisen en beeldkwaliteit voor de brug. Aan de hand hiervan worden de ramingen geactualiseerd en verfijnd. Vanuit het rijk zijn de mobiliteitsgelden in 2023 definitief toegekend. Via deze regeling is een bijdrage ontvangen voor de realisatie van de stadsentree, de aanpassing van de Steenwijkerstraatweg en de aanleg van de fietstunnel ter hoogte van de watertoren. Een deel van deze opgave wordt door en in samenwerking met de provincie opgepakt. De afspraken met de provincie worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst. 

Diverse initiatieven door derden zijn gaande binnen het plangebied. De locatie van de Miniopslag aan de Galgenkampsweg heeft een omgevingsvergunning aangevraagd voor het realiseren van 28 woningen. De gemeente heeft hierbij een faciliterende rol en zal kosten verhalen op grond van het kostenverhaal zoals geregeld in het omgevingsplan Noordpoort (2021). Ook wordt er gewerkt aan de plannen voor de Kop van Noordpoort, in samenwerking met de scheepswerf Liezen.

De totale uitwerking van het transformatiegebied Noordpoort inclusief de realisatie van de stadsentree wordt in de vorm van een nieuw omgevingsplan naar verwachting eind 2024 / begin 2025 ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.  Hierin worden de financiële consequenties en mogelijke keuzes ook in meegenomen.

Vaststellen Omgevingsvisie
Er blijkt meer tijd nodig te zijn om tot een goede Omgevingsvisie te komen. De complexiteit van een zo integraal mogelijk opgebouwd visiedocument dat een goed ingericht participatieproces doorloopt, is aanzienlijk. De planning is nu gericht op vaststelling in het vierde kwartaal 2024.

Omgevingsprogramma's actualiseren
De voorbereidingen voor de introductie van het nieuwe Omgevingswet-instrument van Omgevingsprogramma zijn gestart. Uit de vaststelling van de Omgevingsvisie blijkt waar voor onze gemeente de prioritaire ambities en beleidsdoelen liggen waarop vervolgens een Omgevingsprogramma wordt ingericht.

Omgevingsplan Binnenstad en Centrumschil
De voorbereidingen voor de vaststelling van het eerste deel van het nieuwe Omgevingsplan van onze gemeente zijn ver gevorderd. Omstreeks de zomer 2024 verwachten we het ontwerp voor inzage vrij te kunnen geven, waarna begin 2025 behandeling in de gemeenteraad kan volgen.
Bij de invoering van de Omgevingswet, afgelopen 1 januari, is door de wetgever bepaald dat gemeenten wat meer tijd krijgen om het Tijdelijk Omgevingsplan (eigenlijk de stapeling van alle voormalige bestemmingsplannen) om te bouwen tot dat ene Omgevingsplan voor het gehele grondgebied van de gemeente, en wel tot 1 januari 2032. Dat lijkt een ruime termijn maar de verwachting is dat het nog een flinke inspanning zal zijn om op tijd klaar te zijn.
Een tegenvaller op dit moment is dat de plansoftware nog de functionaliteit mist om meerdere wijzigingen van het Omgevingsplan tegelijkertijd te verwerken en in te voegen in het landelijke Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO).  Dit maakt dat het kunnen vaststellen van wijzigingen op het Omgevingsplan langer op zich laat wachten. Gevolg is ook dubbel werk voor eenzelfde activiteit omdat later alsnog invoegen in het Omgevingsplan moet volgen. Voor 2024 heeft dit financieel nog geen gevolgen.

Openbare Ruimte
Over de volle breedte is de afgelopen jaren sprake geweest van loon- en prijsstijgingen. In de lopende contracten gelden lagere prijzen en hebben we hier niet veel last van ondervonden. Bij een aantal nieuwe aanbestedingen lopen we echter tegen (forse) prijsstijgingen aan, onder andere bij onkruidbestrijding op verhardingen en de kosten van asfalt. We volgen de ontwikkeling in het jaar en waar nodig komen we hier op terug bij de financiële tussenrapportage in het najaar.

Civiele kunstwerken 
Eekmolenbrug: Na een recente inspectie is geadviseerd om een deel van de brug af te sluiten omdat de conditie sneller achteruit is gegaan dan verwacht. Het vervangen van de Eekmolenbrug wordt nu naar voren gehaald om de route van en naar het centrum te kunnen veilig te stellen. 

Boazbrug: Voor het herstellen van de Boazbrug zijn meerdere scenario’s uitgewerkt, in de begroting voor 2024 is hiervoor een krediet beschikbaar gekomen. De planning is dat de brug voor het vaarseizoen 2025 weer in gebruik is.

Herinrichting Voorstraat
De herinrichting van de Voorstraat heeft vertraging opgelopen. Een fout bij het aanbrengen van de bronbemaling heeft geleid tot verzakking van een tweetal woningen. De herstelwerkzaamheden zijn in gang gezet. Voor de ontstane schade wordt een beroep gedaan op de CAR-verzekering van de gemeente en de aannemer. De verwachting is dat in 2024 de riolering kan worden vervangen en dat de herinrichting in 2025 wordt afgerond.

Baggerwerkzaamheden
Al enige tijd krijgen we als gemeente klachten binnen over de bevaarbaarheid van onze wateren en havens. Een van de duidelijk aan te wijzen oorzaken hiervan is de hoeveelheid bagger in de wachthaven, waardoor schepen niet goed kunnen aanmeren. De ondieptes die de bagger heeft veroorzaakt dienen gebaggerd te worden, hiertoe heeft de gemeente een verantwoordelijkheid als vaarwegbeheerder en hier innen wij ook havengeld voor. De uitvoering van het baggeren staat gepland eind 2024 en de kosten hiervoor bedragen € 260.000 . Om soortgelijke onvoorziene kosten in de toekomst tegen te gaan, stellen we in 2024 een baggerplan op. Dit plan brengt een overzichtelijke planning van de te baggeren wateren inclusief een inschatting van de te maken kosten.

Met de aanschaf en implementatie van een nieuw beheerprogramma voor de openbare ruimte (GISIB) is een begin gemaakt met het actualiseren van beheerdata. Wanneer de beheerdata op orde zijn wordt gestart met het opstellen van een SSW (Systeemoverzicht stedelijk water). Dit zal naar alle waarschijnlijkheid niet eerder dan 2025 zijn. Een SSW is de opvolger van het basisrioleringsplan (BRP). Het is uitgebreider omdat niet alleen wordt gekeken naar de riolering, maar ook naar de openbare ruimte en het oppervlaktewater. Het SSW geeft daarmee een integraal beeld van hoe het watersysteem functioneert.

Regionale Samenwerking
Tussen de Regio Zwolle en het Rijk wordt dit jaar een nieuwe Regio Deal afgesloten. Samen met onze partners uit de regio onderzoeken we over welke onderwerpen we een aanvraag kunnen doen om zo goede en mooie projecten mede mogelijk te maken.

De Regio Zwolle heeft een Ruimtelijk Economische Bouwsteen 2040 opgesteld. Deze Bouwsteen analyseert de toekomstige ruimtebehoefte voor onder andere (grootschalige) bedrijvigheid en is bedoeld als bouwsteen voor de verschillende omgevingsvisie. De komende periode wordt de dialoog over dit onderwerp tussen de verschillende overheden verder opgestart.

Op 17 januari bezocht de Koning Port of Zwolle in Meppel. Hier kon hij zien dat Port of Zwolle gaat over veel meer dan alleen transport over water. Ook de transitie naar een circulaire economie en innovatie rondom voedsel hebben een plaats in onze havens. Voor de doorontwikkeling en verdere verzelfstandiging van Port of Zwolle volgt later dit jaar een voorstel. 

Bedrijventerreinen
De laatste vier kavels op Blankenstein zijn of worden dit jaar geleverd aan de kopers. Daarnaast is het recent ontwikkelde deel begin dit jaar woonrijp gemaakt.

Op Oevers E is het grootste deel van de resterende kavels de afgelopen twee jaar verkocht. Op dit moment wordt op twee kavels volop gebouwd en zijn een aantal kavels onder reservering of worden binnenkort geleverd.

De verkoop van 8,3 hectare op Oevers D ging uiteindelijk niet door vanwege problemen met de vergunningverlening rond stikstof. Dit terrein zal als diverse kleinere watergebonden kavels op de markt gezet worden. Voor een eerste kleinere kavel (circa 3.000 m2) is een reserveringsovereenkomst aangegaan met een naastgelegen bedrijf.

Noord IV
Begin januari is bekend geworden dat het themapark niet doorgaat. Voor Noord IV wordt er daarom nu gewerkt aan het terugvalscenario. Dit houdt in dat er een bedrijventerrein komt, in combinatie met de opwekking van windenergie en waterberging. Dit jaar wordt verder gewerkt aan een omgevingsplan voor Noord IV.

Transportschaarste en verduurzaming
Bij het onderhoud en verduurzamen van het eigen vastgoed merken we steeds meer de beperkingen van de transportschaarste op het elektriciteitsnetwerk. Door het verduurzamen van vastgoed wijzigt het energiegebruik en verschuift de energievraag van gas naar elektriciteit. Er worden dan maatregelen toegepast die tot een grotere elektriciteitsvraag leiden. Maar door de transportschaarste is een grotere elektriciteitsaansluiting niet mogelijk. Binnen de configuratie van een pand moet dan slimmer gebruik worden gemaakt van de beschikbare capaciteit. Dit kan door meer of andersoortige maatregelen toe te passen moeten om binnen de capaciteit van de beschikbare elektriciteit (aansluiting) te blijven. Ter illustratie: dit kan beteken dat een pand niet elektrisch verwarmd kan worden als de verlichtingsarmaturen niet vervangen zijn voor zuinigere oplossingen. Om de vervangingsinvesteringen te laten werken, moeten er dus meer aanvullende of andere maatregelen toegepast worden die eerder niet begroot waren.
In de praktijk betekent dit nu dat onder andere verlichting met voorrang vervangen dient te worden door energiezuinigere LED verlichting zonder dat budget hiervoor beschikbaar is gesteld. De verwachting is dat de komende jaren capaciteitsuitbreiding van bestaande elektriciteitsaansluitingen nog niet mogelijk is. Slim omgaan met de capaciteit van elektriciteit blijft een belangrijk aandachtspunt bij onderhoud en verduurzaming van vastgoed.

Sinds januari 2024 is het nieuw CMS (container managementsysteem) in gebruik genomen. In deze applicatie worden de uitleveringen van containers, routes en afvalverwerkingen bijgehouden, voor zowel bewoners als bedrijven. 

De livegang van deze applicatie is op 1 januari 2024 ingegaan om, vanaf dag 1 van het nieuwe jaar, de gegevens in het nieuwe systeem te hebben. Er zijn technische problemen bij de leverancier, waardoor op dit moment bedrijven (nog) niet kunnen worden gefactureerd. We hebben met hoge spoed aan de leverancier gevraagd dit op te lossen. Voor circa 80 klanten zijn de rekeningen nog niet verstuurd. Hier is tot nu toe een bedrag van circa € 5.000 mee gemoeid

• We gaven aan dat we aan de slag gaan met het vergroenen van de werf.
  Het vergroenen van de werf is opgedeeld in onderdelen, waarvoor per onderdeel middelen en tijd wordt gezocht. Klimaatgelden voor het toekomstbestendig inrichten van het voorterrein en de subsidie maatschappelijk vastgoed voor een groen dak bieden mogelijkheden.  De overige onderdelen zijn nog niet gedekt wat betreft  geld en/of capaciteit.
• We zoeken met netwerkbeheerders naar mogelijkheden om coöperatieve lokale energieprojecten aan te kunnen sluiten op het elektriciteitsnet. Onder andere  zonnepark Nieuwveense Landen. 
  Op dit moment is nog onvoldoende inzichtelijk hoe het zonnepark Nieuwveense Landen kan worden gerealiseerd. Vanuit de rijksmiddelen gaan we dit jaar een versnelling in voor de opgaven van zonne-energie en windenergie. Zo zal het opstellen van zonbeleid helderheid geven hoe we de resterende zon-opgave gaan realiseren. Dit geeft ook  meer duidelijkheid voor het zonnepark in Nieuwveenselanden.  
• Voor grondstoffeninzameling geldt dat er geen afwijkingen zijn te noemen op de beleidsvoornemens. Echter, voorzien we al wel een afwijking in onze doelstelling - maximaal 60 kilo restafval per inwoner per jaar in 2025 - dit doel is nog ver buiten ons bereik. 

Optimalisatie informatiekennisbank en teksten op de website duidelijk maken.
In de programmabegroting staan deze twee opgaven los van elkaar benoemd. We hebben deze twee opgaven ondergebracht binnen het meerjarig uitvoeringsplan dienstverlening en bij elkaar gebracht in één project omdat deze opgave logischerwijs bij elkaar horen en gelijktijdig kunnen worden opgepakt. Hiermee zorgen we ervoor dat we alle in- en externe informatie over producten en diensten van de gemeente Meppel duidelijk en actueel houden in één informatiesysteem en voorkomen we dat de informatie van elkaar verschilt. Door krapte op de arbeidsmarkt heeft de werving van een projectleider langer geduurd dan gehoopt, maar inmiddels hebben we een projectleider geworven. De planning voor het aanbesteden van de nieuwe website heeft hiermee wel enige vertraging opgelopen. De verwachting is dat de nieuwe website live wordt gebracht in het eerste kwartaal 2025.

Gemeentefonds
Het gemeentefonds is de grootste inkomstenpost voor iedere gemeente. De raming uit de programmabegroting is gebaseerd op de meicirculaire 2023. Daarna zijn nog twee circulaires ontvangen. De septembercirculaire 2023 geeft de vertaling van de Miljoenennota weer die op Prinsjesdag (19 september 2023) is verschenen. De decembercirculaire 2023 informeert met name over de gemeentefondsuitkering ter afronding van het lopende jaar (=2023). 

Septembercirculaire 2023: toename door loon- en prijsontwikkelingen
Voor 2024  voorziet het rijk een hogere loon- en prijsontwikkeling. Deze verwachting is gebaseerd op cijfers van het Centraal planbureau. Het betekent dat de uitkering uit het gemeentefonds voor 2024 omhooggaat. Tegenover deze stijging als gevolg van een hogere inflatie staan naar verwachting ook hogere kosten voor een gemeente. 

Overige mutaties
Bijstelling van een nieuwe maatstaf die met ingang van de herverdeling van het gemeentefonds in 2023 is ingevoerd (de verdeelmaatstaf  huishoudens met een laag inkomen met drempel) leidt tot een verlaging van het gemeentefonds voor 2024. Het structureel effect van deze aanpassing voor 2025 en verdere jaren wordt waarschijnlijk verwerkt in de komende meicirculaire 2024.  

Voorschot meicirculaire en septembercirculaire 2024
De Voorjaarsnota 2024 van het rijk is medio april verschenen. Het geeft een vooruitblik op de rijksbegroting voor de komende jaren. Over de gevolgen worden de gemeenten geïnformeerd via de meicirculaire 2024. In de Voorjaarsnota is de nieuwe financieringssystematiek vervroegd van 2027 naar 2024. Dat houdt in dat de groei van het gemeentefonds als gevolg van volume- en loon- en prijsontwikkelingen vanaf 2024 wordt  gebaseerd op het bruto binnenlands product (bbp).  Het naar voren halen van de nieuwe methode voor compensatie leidt er wel toe dat een nadelig financieel effect voor 2024 ontstaat ten opzichte van de "oude" systematiek.  Gelukkig wordt het nadeel voor 2024 door het rijk volledig gecompenseerd.  

In de Voorjaarsnota 2024 is ook de definitieve afrekening van het btw-compensatiefonds over het jaar 2023 meegenomen. Dit is voor 2024 een incidentele meevaller. Het uit te betalen voorschot op het btw-compensatiefonds over het jaar 2024 zal  in de komende septembercirculaire zijn beslag krijgen. We verwachten dat dit ook hoger zal zijn dan waar we rekening mee hebben gehouden in de begroting.     

Rente ontwikkelingen
Op grond van de Wet financiering decentrale overheden zijn gemeenten verplicht om hun overtollige (liquide) middelen in de schatkist aan te houden.  Het woord ‘overtollig’ verwijst naar alle middelen die gemeenten niet onmiddellijk nodig hebben voor de publieke taak. Schatkistbankieren is in de basis simpelweg het aanhouden van middelen bij het ministerie van Financiën (de schatkist).  

Voor Meppel is het saldo op de schatkist toegenomen met name als gevolg van de ontvangst van een groot deel van de rijkssubsidiegelden voor de ontwikkeling van het Noordpoortgebied.  Over deze gelden ontvangen we een rentevergoeding.  We verwachten daardoor over 2024 per saldo een gunstiger renteresultaat dan we in de begroting hebben meegenomen. In het najaar, dan hebben we nog beter zicht  op de renteontwikkelingen, verwerken we dit effect zo nodig in de financiële tussenrapportage. Dan gaan we ook bezien of het berekende percentage voor de renteomslag nog kan blijven staan op 1,5%. Dat is het percentage dat we bij de begroting 2024 hebben gehanteerd. Op basis van dit percentage worden de rentelasten toegerekend aan de diverse programma's. Nu de verwachting is dat het renteresultaat positiever zal zijn kan het zijn dat het percentage voor de renteomslag moet worden verlaagd. 

Externe kosten juridisch advies
Ontwikkelingen zoals de Wet Open Overheid en een grotere vraag naar specialistisch juridisch advies op zowel maatschappelijk -  als personeelsgebied maken dat het budget voor extern juridisch advies waarschijnlijk niet toereikend is.  We volgen de ontwikkeling in het jaar en waar nodig komen we hier op terug bij de financiële tussenrapportage in het najaar.