Paragraaf lokale heffingen

In deze paragraaf geven we informatie over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen uit verschillende programma’s. Op hoofdlijnen geven we een overzicht van de diverse heffingen. Ook besteden we aandacht aan de begrote inkomsten en het beleid voor die heffingen. Verder ziet u de lokale lastendruk ten opzichte van andere Drentse gemeenten. Ook leest u over het kwijtscheldingsbeleid. 

Voor 2025 hebben we een aantal lokale heffingen verhoogd met een inflatiecorrectie van 2,8%.  Dit is volgens de vastgestelde PPN. De rioolheffing,  afvalstoffenheffing, havengelden en de lijkbezorgingsrechten zijn hierop een uitzondering. Voor de riool- en afvalstoffenheffing blijft het uitgangspunt 100% kostendekkendheid. Voorstel is het tarief van de afvalstoffenheffing voor 2025 daarom te verhogen met € 12,00 per huishouden en van de rioolheffing met € 3,00 per aansluiting. In deze paragraaf geven we een toelichting. De lijkbezorgingsrechten zijn gelijk gebleven aan 2024. De havengelden, onderdeel beroepsvaart, verhogen we naast de index  extra met 5%.  

Wet  Waardering Onroerende Zaken (WOZ)
De Waarderingskamer controleert en beoordeelt gemeenten op de uitvoering van de Wet WOZ. Veel Nederlanders waarderen en benutten de mogelijkheid om via www.woz-waardeloket.nl de WOZ-waarden van andere woningen te bekijken. 

Op het gebied van de WOZ heeft de staatssecretaris per 1-1-2024 een aantal concrete maatregelen ingevoerd om de rol van de No-cure-no-Pay (NCNP) bureaus in te perken, zoals:

• Burgers krijgen de proceskosten rechtstreeks. Hierdoor krijgen ze een duidelijker beeld van de kosten, en hoe deze samenhangen met de lagere WOZ-waarde en OZB-aanslag. 
• De wet WOZ heeft een extra wetsartikel. Artikel 30a zorgt ervoor dat de proceskostenvergoeding lager is dan voorheen.

Invordering
Na het versturen van een aanslag begint het proces om de belastingen te innen. Hierbij besteedt de gemeente Meppel ook aandacht aan de menselijke maat bij belastingschuldigen die moeite hebben met betalen. Denk hierbij aan het eerst versturen van een kosteloze betalingsherinnering, maatwerkoplossingen (bijvoorbeeld een passende betalingsregeling)  en informatie geven over kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen. Bovendien verwijzen we hen naar onze consulenten geldzorgen voor aanvullende ondersteuning.

Belastingen
Toekomstige onzekere ontwikkelingen op het belastinggebied zijn:

• Het voornemen van het Rijk de woonlasten te maximeren. 
  In het Hoofdlijnenakkoord wordt de jaarlijkse stijging van de onroerendezaakbelasting (OZB) beperkt. Dit perkt de beleidsvrijheid in van lokale overheden.
• Twee nieuwe belastingen.
  In opdracht van het ministerie van Financiën deed het Erasmus Studiecentrum voor Belastingen onderzoek naar twee nieuwe belastingen: de planbatenheffing en de grondbelasting.

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet (Ow) en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking getreden. Dit zorgt voor aanzienlijke veranderingen in de manier waarop gemeenten werken, zoals in de organisatie, de samenwerking binnen de keten, de gebruikte systemen en de (werk)processen. Om deze overgang te ondersteunen, zijn per 1-1-2024 de relevante onderdelen in de legesverordening aangepast. Er bestaat echter een risico dat de legesinkomsten de kosten niet helemaal dekken. Door invoering van twee nieuwe wetten kan de gemeente de kosten, die gepaard gaan met de verantwoordelijkheid voor een veilige bebouwde leefomgeving, niet meer helemaal doorberekenen. We zien het jaar 2025 (evenals 2024) als overgangsjaar en blijven de effecten van invoering monitoren. 

Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de Gemeentewet. We maken onderscheid tussen ongebonden en gebonden heffingen.

De ongebonden heffingen in Meppel zijn:

• Onroerende zaakbelasting
• Parkeerbelasting
• Precariobelasting

De opbrengsten van de ongebonden belastingen behoren tot de algemene dekkingsmiddelen en zijn vrij te besteden. Ongebonden belastingen die Meppel niet heft zijn roerende zaakbelasting, hondenbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting.

De OZB zijn veruit de belangrijkste gemeentelijke belastingen. Er zijn drie belastingsoorten:
1. een belasting geheven van eigenaren van woningen
2. een belasting geheven van eigenaren van niet-woningen
3. een belasting geheven van gebruikers van niet-woningen

De raming van de OZB is voor 2025 ten opzichte van 2024 verhoogd met de inflatiecorrectie van 2,8% en een autonome stijging als gevolg van verbouw/nieuwbouw.

De heffingsgrondslag van de OZB is gebaseerd op de waarde zoals vastgesteld in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ). Het OZB-bedrag berekenen we op basis van een percentage (het tarief) van de WOZ-waarde.

In de gemeente Meppel gebruiken we parkeertarieven om de kosten voor parkeervoorzieningen te dekken en om het parkeren binnen de gemeente te reguleren. Meppel heft parkeergelden bij parkeermeters en -automaten en via parkeervergunningen.

Bij parkeergarage Keyserstroom, parkeergarage Kromme Elleboog en parkeerterrein Stadhuis innen we parkeergelden achteraf. Voor 2025 blijven de tarieven gelijk aan die van 2024. 

De tabel hieronder laat zien wat de tarieven zijn van onze gemeente in relatie tot omliggende gemeenten voor 2024 en 2023. Voor Meppel zijn de tarieven voor 2025 toegevoegd. Van de andere gemeenten zijn die nog niet bekend.

Tarieven per uur	Meppel		Meppel	Hoogeveen		Zwolle
	2023	2024	2025	2023	2024	2023	2024
Centrum (zone 1)	1,95	2,05	2,05	1,85	1,90	3,30	3,30
Buitenring (zone 2)	1,60	1,70	1,70	nvt	nvt	2,20	2,20
zone 3	0,95	1,05	1,05	nvt	nvt	1,30	1,30
Tijden betaald parkeren	ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur	ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur	ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur	ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur	ma t/m za 8:00-19:00, vrij 19:00-21:00 uur	ma t/m za 9:00-23:00 uur, zo 13:00-17:00 uur	ma t/m za 9:00-23:00 uur, zo 13:00-17:00 uur

Precariobelasting is een belasting voor personen of bedrijven die voorwerpen hebben op, onder of boven openbare gemeentegrond die bestemd is voor de openbare dienst. Openbare gemeentegrond is grond waarvan de gemeente eigenaar is, die bestemd is voor algemeen gebruik en waarbij iedereen belang kan hebben. Denk hierbij aan de openbare weg, de stoep, plantsoenen, parken en gemeentelijk water. Voor terrassen of vaste standplaatsen wordt bijvoorbeeld precariobelasting geheven. 

De gebonden heffingen zijn:

• Rioolheffing
• Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
• Naheffingsaanslagen parkeren
• Havengelden
• Lijkbezorgingsrechten
• Marktgelden
• Leges

De opbrengst van de gebonden heffingen is niet vrij besteedbaar.  De bedoeling van gebonden heffingen is dat ze voldoende opbrengen om de kosten te dekken van de gemeentelijke dienst waarvoor ze worden geheven (100% kostendekkendheid). De kosten voor het verlenen van de diensten bestaat uit directe en indirecte kosten. 

Andere verdeelsleutel indirecte kosten
De indirecte kosten zijn kosten die niet direct toerekenbaar zijn aan één taakveld/beleidsterrein. Denk aan kosten van huisvesting, facilitair, informatievoorziening en (voor een deel) de personeelskosten. De indirecte kosten worden volgens een bepaalde verdeelsleutel toegerekend aan de kostprijs van de dienst die wordt geleverd. Nieuwe verplichte begrotingsrichtlijnen leidden ertoe dat we bij de verdeling van de indirecte kosten meer moeten toerekenen aan de gemeentelijke gebonden heffingen dan we in eerdere jaren deden. Dit verhoogt de kosten van de gemeentelijke dienst. Een hogere kostprijs leidt tot een lagere kostendekkendheid als het tarief niet evenredig wordt verhoogd. Welke gevolgen onder meer de hogere toerekening van de indirecte kosten heeft maar ook de eventuele stijging van andere kosten laten we hieronder per gemeentelijke heffing zien.

Rioolheffing is een belasting voor huishoudens en bedrijven die we heffen om het beheer en het behoud van de riolering te bekostigen. Een goed rioolstelsel is van belang voor de volksgezondheid en het milieu. Uit de inkomsten van de rioolheffing betaalt de gemeente ook de maatregelen die we moeten nemen om hemelwater (regenwater) te verwerken en grondwater op peil te houden. We brengen in de gemeente Meppel een vast bedrag in rekening aan de gebruiker van een perceel van waaruit water direct of indirect naar de gemeentelijke riolering gaat. 

Het tarief rioolheffing voor 2025 is ten opzichte van 2024 verhoogd met € 3,00 per aansluiting en komt daarmee op € 186. De kosten voor het beheren en in stand houden van het rioolstelsel betalen we uit de opbrengst rioolheffing. Er is sprake van een dekkingspercentage van 94%.  Voor een dekkingspercentage van 100% moeten we het tarief voor 2025 in één keer met € 14,50 verhogen. Voorstel is om deze verhoging stapsgewijs in te voeren in vijf jaar. We groeien dan uiteindelijk weer toe naar een 100% kostendekkendheid. Voor het jaarlijkse tekort dat door de geleidelijke invoering ontstaat op de exploitatie riolering, kunnen we een beroep doen op de voorziening.  Het saldo van de voorziening riolering biedt hiervoor nog voldoende ruimte. 

Berekening van kostendekkendheid	Rioolheffing
Taakveld 7.2 Riolering, Product 64 Riolering
Kosten, incl. (omslag) rente	2.365.600
Inkomsten, excl. heffingen	0
Netto kosten taakveld	2.365.600
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer (straatreiniging)	200.100
Taakveld 5.7 Leggers schouw, waterlossing	95.400
Taakveld 0.4 Overhead	297.500
Taakveld 6.3 Inkomensregelingen (kwijtschelding)	150.000
Compensabele BTW over exploitatiekosten riolering	184.400
Compensabele BTW over afschrijving op investeringen	150.200
Totale kosten	3.443.200
Opbrengst rioolheffing	-3.245.700
Dekkingspercentage	94%
Mutatie op de voorziening	-197.500

Afvalstoffenheffing heffen we bij alle huishoudens.  Met deze inkomsten halen we het huisvuil op , voeren we het af en wordt het verwerkt.  Afvalstoffenheffing is verschuldigd vanaf het moment dat een woning in gebruik is genomen. Het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden.

Reinigingsrecht heffen we voor de afvoer van bedrijfsafval en mogen we alleen in rekening brengen als we ook daadwerkelijk een dienst leveren.

Het tarief afvalstoffenheffing voor 2025 verhogen we ten opzichte van 2024 met € 12 en komt daarmee op € 230 per huishouden.  Met deze verhoging komt het dekkingspercentage in 2025 op 83%. Voor een dekkingspercentage van 100% moeten we het tarief voor 2025 in één keer met € 56,00 verhogen.  Voorstel is om deze verhoging stapsgewijs in te voeren in vijf jaar.  We groeien dan uiteindelijk weer toe naar een 100% kostendekkendheid. 

Berekening van kostendekkendheid	Reinigingsheffingen
Taakveld 7.3 Afval, Product 55 Afvalinzameling
Kosten, incl. (omslag) rente	3.623.679
Inkomsten, excl. heffingen	-763.246
Netto kosten taakveld	2.860.433
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer (straatreiniging)	200.100
Taakveld 0.4 Overhead	826.275
Taakveld 6.3 Inkomensregelingen (kwijtschelding)	170.000
Compensabele BTW over exploitatiekosten product afval	348.500
Compensabele BTW over afschrijving op investeringen afval	106.400
Totale kosten	4.511.708
Opbrengst heffingen	-3.765.800
Dekkingspercentage	83%
Mutatie op de voorziening afval	0
Dekking uit algemene middelen	-745.908

Een naheffingsaanslag parkeerbelastingen leggen we op als een auto op een terrein met een betaalautomaat of bij een parkeermeter staat waarvoor niet is betaald of wanneer de parkeertijd voorbij is. Vanaf 1 januari 2025 is het maximumbedrag dat we voor een naheffingsaanslag in rekening mogen brengen € 78,80. 

Berekening van kostendekkendheid	Naheffingsaanslagen parkeren
Taakveld 2.2 Parkeren, Product 65 Parkeren
Kosten, incl. (omslag) rente	166.468
Inkomsten, exclusief heffingen	0
Netto kosten taakveld	166.468
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente	112.544
Totale kosten	279.012
Opbrengst heffingen	-40.000
Dekkingspercentage	14%

Onder de naam ‘havengeld’ heffen we een recht voor het gebruik van de haven met een vaartuig. De kosten van door de gemeente verstrekte diensten in de haven dekken we deels uit de
opbrengst havengeld. Hierbij maken we onderscheid in beroepsvaart en pleziervaart. De havengelden voor vaste ligplaatsen voor de pleziervaart is verhoogd met de index. De beroepsvaart is naast de index extra verhoogd met 5%. De algemene verhoging van 5% is in verband met de harmonisatie van de tarieven binnen het havengebied Port of Zwolle.

Berekening van kostendekkendheid	Havengelden
Taakveld 2.4 Economische havens en waterwegen, Product 62 Water, activiteit beroepsvaart	Beroepsvaart
Kosten, incl. (omslag) rente	203.690
Inkomsten, excl. heffingen	0
Netto kosten taakveld	203.690
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 verkeer en vervoer, product 60 activiteit onderhoud civiele kunstwerken	254.629
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit beheer en onderhoud watergangen (25%)	12.027
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit onderhoud havenvoorzieningen (80%)	100.138
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit brugwachterlocaties (80%)	38.174
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit havenkantoor (67%)	33.661
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente	33.101
Totale kosten	675.420
Opbrengst heffingen	-274.666
Dekkingspercentage	41%
Berekening van kostendekkendheid	Havengelden
Taakveld 2.3 Recreatieve havens, Product 62 Water, activiteit pleziervaart	Pleziervaart
Kosten, incl. (omslag) rente	74.905
Inkomsten, excl. heffingen	0
Netto kosten taakveld	74.905
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 verkeer en vervoer, product 60 activiteit onderhoud civiele kunstwerken	197.130
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit beheer en onderhoud watergangen (25%)	12.027
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit onderhoud havenvoorzieningen (20%)	25.035
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit brugwachterlocaties (20%)	9.543
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit havenkantoor (33%)	16.580
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente	33.101
Totale kosten	321.570
Opbrengst heffingen	-191.397
Dekkingspercentage	52%

Gemeenten heffen leges voor het verrichten van diensten die in het individuele belang van de aanvrager zijn.  Dat geldt bijvoorbeeld voor de aanvraag van een reisdocument, rijbewijs of vergunning. De leges dekken de kosten van de dienstverlening. In de legesverordening staan bepalingen over de activiteiten waarvoor de gemeente leges in rekening brengt, welke tarieven en de grondslag. De legesverordening is onderverdeeld in drie hoofdstukken (zie tabel).  Voor de kostendekkendheid berekening is kruissubsidiëring mogelijk tussen de hoofdstukken.

Leges recapitulatie hoofdstuk 1,2 en 3		Totaal lasten	Totaal baten	Kostendekking 2024
Kostendekking Hoofdstuk 1 Algemene dienstverlening		€ 917.323	€ 768.824	83,8%
Kostendekking Hoofdstuk 2 Dienstverlening en besluiten in het kader van de omgevingswet		€ 1.905.934	€ 903.963	47,4%
Kostendekking Hoofdstuk 3 Dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn en niet vallend onder hoofdstuk 2		€ 78.980	€ 26.667	33,8%
Kostendekking totale tarieventabel		€ 2.902.237	€ 1.699.454	58,6%

Lijkbezorgingsrechten heffen we voor het gebruik van de begraafplaats en voor diensten die de gemeente levert die verband houden met een begrafenis of de begraafplaats. Met de opbrengst onderhouden we de begraafplaats. Het dekkingspercentage bedraagt 36%. 

Berekening van kostendekkendheid	Lijkbezorgingsrechten
Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria, Product 30 Begraafplaatsen
Kosten, incl. (omslag) rente	453.125
Inkomsten, excl. heffingen	-6.761
Netto kosten taakveld	446.364
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente	165.506
Totale kosten	611.870
Opbrengst heffingen	-223.000
Dekkingspercentage	36%

Marktgelden is een belasting die we heffen voor het innemen van een plaats op een markt. De tarieven mogen niet meer dan kostendekkend zijn. Het dekkingspercentage bedraagt 21%.

Berekening van kostendekkendheid	Marktgelden
Taakveld 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen, Product 35 Bijzondere wetgeving, activiteit markten
Kosten, incl. (omslag) rente	80.865
Inkomsten, excl. heffingen	0
Netto kosten taakveld	80.865
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente	33.101
Totale kosten	113.966
Opbrengst heffingen	-23.644
Dekkingspercentage	21%

In de tabel hieronder zijn de geraamde opbrengsten voor 2025 vergeleken met de raming van 2024 en de werkelijke opbrengst over 2023.

Soort Heffing	Realisatie 2023		Begroting 2024		Begroting 2025
Bedragen x € 1.000
OZB gebruikers niet-woningen	2.013		1.953		2.322
OZB eigenaren niet-woningen	2.997		3.079		3.642
OZB eigenaren woningen	4.899		4.985		5.888
Onroerende zaakbelasting totaal		9.909		10.017		11.852
Afvalstoffenheffing/reinigingsrecht		3.375		3.381		3.766
Rioolheffing		3.022		2.960		3.246
Parkeerbelasting		1.493		1.510		1.579
Precariobelasting		60		64		67
Lijkbezorgingsrechten		241		280		223
Leges dienstverlening en besluiten in het kader van de omgevingswet	1.322		853		904
Leges algemene dienstverlening	479		340		769
Leges dienstverlening vallend onder de dienstenrichtlijn	15		24		27
Leges totaal		2.270		1.218		1.699
Marktgelden		25		23		24
Havengeld beroepsvaart	208		237		275
Havengeld pleziervaart	156		163		191
Liggelden	14		7		7
Havengeld en liggeld totaal		378		407		473
Totaal		20.773		19.860		22.929

De gemeente heeft op basis van de wet de keuze gemaakt om voor een aantal belastingen volledige of gedeeltelijke kwijtschelding te verlenen wanneer iemand een belastingaanslag (deels) niet kan betalen. Dat is geregeld in de belastingverordeningen. Het beleid hiervoor is vastgelegd in de Leidraad Invordering, waarbij de criteria zijn afgeleid van de landelijke regelgeving. 

Bij de behandeling van een kwijtscheldingsverzoek toetsen we het inkomen en vermogen. De normen voor kwijtschelding zijn landelijk vastgesteld. Als iemand geen betalingscapaciteit of vermogen heeft, dan kunnen we afvalstoffen- en rioolheffing kwijtschelden. Soms schelden we ook onroerendezaakbelasting kwijt. 

Bij de bepaling van kwijtschelding houden we rekening met een kwijtscheldingsnorm van 100% voor de kosten van levensonderhoud. De keuze maakten we bewust om geen lager percentage (90% of 95%) toe te passen zodat we de ruimst mogelijke kwijtschelding kunnen verlenen. Ook ondernemers die een zelfstandig bedrijf of beroep uitoefenen, kunnen voor hun privébelastingen in aanmerking komen voor kwijtschelding.

Belastingschuldigen die in het voorgaande jaar kwijtschelding hebben ontvangen, toetsen we automatisch voor het komende belastingjaar. Als hun situatie op het gebied van bijvoorbeeld vermogen en inkomen ongewijzigd is gebleven, verlenen we automatisch kwijtschelding. Deze groep hoeft dus geen nieuw verzoek in te dienen. De gemeente neemt hierin een proactieve rol door, met toestemming van de belastingplichtigen, gegevens te laten toetsen bij het Inlichtingenbureau. Het Inlichtingenbureau, opgericht in 2001 door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), maakt de uitwisseling van (persoons)gegevens tussen gemeenten en overheidsinstanties eenvoudiger. 

In onderstaande tabel staan de bedragen die in 2023, 2024 en 2025 met kwijtschelding zijn gemoeid.

Kwijtschelding	Realisatie 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Bedragen x € 1.000
Afvalstoffenheffing	156	170	170
Rioolheffing	130	150	150
Totaal	286	320	320

In de volgende tabel geven we een overzicht van de woonlasten van alle Drentse en naburige gemeenten voor 2024. Een aantal Drentse gemeenten kent tariefdifferentiatie voor afvalstoffenheffing of rioolheffing.

Deze woonlasten komen uit de Atlas van Coelo. Dit is het kennisinstituut op het gebied van lokale en regionale lasten. 

Woonlastendruk
Gemeente			OZB	Afvalstoffenheffing	Rioolheffing	Totale woonlasten
				Mph	Mph
Steenwijkerland			294	257	208	759
Tynaarlo			381	222	189	792
AA en Hunze			370	265	165	800
Meppel			421	218	183	822
Midden-Drenthe			367	239	239	845
De Wolden			391	241	236	868
Staphorst			416	255	208	879
Hoogeveen			477	287	159	923
Emmen			414	284	236	934
Assen			493	267	179	939
Westerveld			421	302	220	943
Noordenveld			397	281	298	976
Coevorden			483	324	229	1.036
Borger-Odoorn			543	238	265	1.046
Bron: www.coelo.nl
Mph = Meerpersoonshuishouden (2 personen of meer)
Note: Borger-Odoorn, de Wolden, Tynaarlo, Emmen en Steenwijkerland hebben Diftar