Paragraaf verbonden partijen

Omschrijving (toelichting)

De wijze van (regionale) samenwerking tussen gemeenten en andere partijen is een belangrijk thema. In toenemende mate wordt een beroep op andere organisaties gedaan via uitbesteding, via inkoop of subsidiëring of via uitvoering door verbonden partijen.

Gemeentelijke deelname aan verbonden partijen is een manier om het publiek belang te dienen of een bepaalde publieke taak uit te voeren. Van bestuurlijk belang is sprake wanneer de gemeente zeggenschap heeft door een zetel in het bestuur of door stemrecht. Van een financieel belang is sprake wanneer de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt raakt in geval van faillissement van de verbonden partij of wanneer de gemeente voor een bedrag aansprakelijk kan worden gesteld wanneer de verbonden partij zijn verplichtingen niet nakomt.

De bijdrage van de verbonden partij aan het beleid van de gemeente is in de diverse beleidsprogramma’s opgenomen. De visie en doelstellingen van de verbonden partij zijn in deze paragraaf vermeld.

Wij geven inzicht in de stand van zaken bij de verschillende categorieën van verbonden partijen en de andere samenwerkingsvormen volgens de indeling:
- gemeenschappelijke regelingen;
- vennootschappen en coöperaties;
- stichtingen en verenigingen;
- overige verbonden partijen.

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft de vermelding van diverse financiële cijfers voor. Indien geen gegevens beschikbaar zijn over het jaar 2024 wordt aangesloten bij de laatst bekende financiële gegevens.

Deelname aan gemeenschappelijke regelingen beperkt zich tot taken die in principe tot de gemeente horen. Uit efficiency- of deskundigheidsoogpunt kunnen ze beter in samenwerking met anderen in een zelfstandige organisatie worden uitgevoerd. Door de bestuursdeelname is het mogelijk invloed uit te oefenen en sturing te geven op een goede taakuitoefening.

Openbaar belang
Het uitvoeren van taken op het gebied van milieuwetgeving, milieuregelgeving en milieuhandhaving.

Toelichting
Sinds 2014 is de GR RUD, per 1 oktober 2024 Omgevingdienst Drenthe (ODD) verantwoordelijk voor de uitvoering van alle milieutaken (vergunningverlening en toezicht/handhaving). De gemeenten blijven beleidsverantwoordelijk en verstrekken jaarlijks opdracht aan de RUD voor de uitvoering van de milieutaken. 

Risico's en ontwikkelingen
De opvolging van de aanbevelingen uit het plan van aanpak evaluatie GR RUD is bijna afgerond. Voor 2024 en verder bezien we op welke wijze de nu bereikte kwaliteit in samenwerking kan worden geborgd en  mogelijk verder verbeterd kan worden. Het huidige uitvoeringsniveau van de GR is vastgelegd in de uniforme uitvoerings- en handhavingsstrategie. In 2024 gaan we voor de 2de fase van deze strategie waarin richting wordt gegeven aan de toekomstig gewenste kwaliteit gekoppeld aan een brede herijking van de Drentse Maat.  Op inhoud dient met de raad hierover het gesprek gevoerd te worden.  De impact van de Omgevingswet voor de GR is nog niet concreet in beeld. Tevens is het interbestuurlijk programma versterking VTH van invloed op de werkzaamheden van de GR. Deze ontwikkelingen kunnen  niet anders dan in samenhang beoordeeld worden.  Om een juiste keuze in het gewenste kwaliteits- en uitvoeringsniveau te kunnen maken is een gedegen beargumentering noodzakelijk en dienen de risico's en financiële gevolgen benoemd te worden. Vooralsnog is het uitgangspunt dat de nu beschikbare middelen van Meppel richting gevend zijn voor de te maken keuze in het kwaliteits- en uitvoeringsniveau. 

Naast het feit dat de impact van het werken onder de Omgevingswet nog niet concreet in beeld is is er verschil in de benodigde formatie en aanwezige formatie voor de opdracht. Daarom wordt onder andere geprioriteerd in werkzaamheden waarbij rekening wordt gehouden met mogelijk milieurisico's. Bij structureel achterblijvende productie kunnen mogelijk milieurisico’s ontstaan. 

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Het vergroten van de veiligheid van de inwoners en bezoekers van Drenthe.

Toelichting
De Veiligheidsregio Drenthe (VRD) is een gemeenschappelijke regeling (GR) van 12 gemeenten in Drenthe waaraan de taken zijn opgedragen op het gebied van brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Ook hoort het in standhouden en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer bij de taken (in gezamenlijkheid met de veiligheidsregio’s Groningen en Fryslân). 

Risico's en ontwikkelingen
In 2024 lag de focus op de volgende onderwerpen:

• brede focus op ‘Natuurbrandbeheersing’; 
• integraal duurzaamheidsbeleid; 
• aansluiting op de voorziene landelijke ontwikkelingen voor informatievoorziening; 
• veranderend vakmanschap op de Meldkamer Noord-Nederland;
• verbeterde afstemming en samenwerking tussen Rijk en veiligheidsregio;
• Uniformering van het kwaliteitsniveau van bevolkingszorg en regie op crisis-communicatie; 
• een herstelde vakbekwaamheidskloof bij de brandweer;
• uitvoering van programma brandweerzorg: versnelde invoering van ‘Ondersteuning op afstand’ en bevordering duurzame inzetbaarheid van brandweervrijwilligers.

Financieel
In 2024 hebben er twee begrotingswijzigingen plaatsgevonden, welke binnen het budget van de VRD kon worden opgevangen. Dit had geen gevolgen voor de bijdrage van de deelnemende Drentse gemeenten. Het resultaat van de VRD over 2024 is bij het opmaken van de jaarstukken nog niet bekend.  Dit volgt in de loop van 2025.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Samenwerkingsverband tussen alle twaalf Drentse gemeenten om de gezondheid van de inwoners van de twaalf Drentse gemeenten te bewaken, beschermen en bevorderen.

Toelichting
GGD Drenthe houdt toezicht op oa Kinderopvang, WMO, OGGZ. Daarnaast zorgen ze voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag en wordt er onderzoek gedaan naar gezondheidssituaties van de Drentse bevolking en geven zij gezondheidsvoorlichtingen en zijn zij verantwoordelijk voor medische milieukunde, infectieziektebestrijding. Verder adviseren zij gemeenten over gezondheidsbeleid en over preventieprojecten op het terrein van gezondheid. Ook Veilig Thuis Drenthe (VTD) valt hieronder waar het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling centraal staat.                             

Risico's en ontwikkelingen
In 2024  zijn we samen met de Drentse gemeenten gestrat met een onderzoek naar meer taken op het gebied van gezondheid onder de GR-GGD.  Het gaat hierbij voornamelijk om het Zorg- en Veilgheids Huis Drenthe (ZVHD) maar ook  wordt onderzocht of het verplicht onderbrengen van de zwaardere jeugdhulp  in de GR GGD mogelijk en zinvol is. Vooraslnog zijn de Drentse gemeenten het niet eens over de beste keuze. Een aantal gemeenten is voor het oprichten van een aparte GR en een aantal (waaronder de gemeente Meppel) is van mening dat het onderbrengen in de GR GGD op zijn minst onderzocht moet worden. De onderzoeksvraag is daarbij: Bied het daadwerkelijk voordelen indien we de taken op het gebied van gezondheid (GGD - VTD- ZVHD -Jeugdhulp Regio Drenthe/JHRD) onderbrengen in in één GR? Of moeten we vooral een aparte GR met een eigen agenda en bestuursstructuur oprichten?

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Advisering, voorlichting en kennisontwikkeling, projectontwikkeling en –uitvoering, ontwikkeling en beheer van routestructuren en kwaliteitsbewaking op het gebied van recreatie en toerisme.

Toelichting
Het Recreatieschap Drenthe is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband op het gebied van recreatie en toerisme in de provincie Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland. De kerntaken van dit samenwerkingsverband zijn advisering, voorlichting en kennisontwikkeling, projectontwikkeling en –uitvoering, ontwikkeling en beheer van routestructuren en kwaliteitsbewaking.
De planontwikkeling gebeurt in alle gevallen in overleg met de betrokken gemeenten, terrein beherende instanties, provincie en andere belanghebbenden.                       

Risico's en ontwikkelingen
De geringe omvang en opbouw van de organisatie van het Recreatieschap evenals de werkdruk kunnen financiële risico’s tot gevolg hebben. Het management en bestuur volgt dit nauwlettend.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in de behoefte aan onder andere geldkrediet, schuldhulpverlening, budgetbeheer en beschermingsbewind. Daarmee een bijdrage leverend aan het tenietdoen van de negatieve maatschappelijke- en economische effecten van problematische schulden. 

Toelichting
De GKB is een 2e-lijns organisatie voor hulp bij schulden, inkomensbeheer en sociale kredietverlening. De GKB is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Assen, Hoogeveen en Meppel. Daarnaast verleent de GKB dienstverlening aan gemeenten die niet deelnemen in de gemeenschappelijke regeling (zogenoemde DVO-gemeenten).               

Risico's en ontwikkelingen
De financiële situatie van de GKB staat al enkele jaren onder druk en is zorgelijk. In het huidige construct (GR GKB) zitten twee knelpunten die maken dat er een nieuw toekomstperspectief nodig is voor de GKB, namelijk een juridische onrechtmatigheid in het kader van de aanbestedingsregels en een onevenredige verdeling van de financiële risico's. De insteek is al geruime tijd om de GR GKB om te vormen naar een zelfstandige stichting GKB. Met de daadwerkelijke oprichting van en deelname aan de stichting wordt de definitieve stap gezet in het transformatieproces. Daarmee komt een einde aan de jarenlange financiële en bestuurlijke nauwe betrokkenheid van de gemeente (als eigenaar) en de juridische onrechtmatigheid. In het nieuwe construct blijft er betrokkenheid door deelname aan de raad voor publiek belang, maar we staan wel meer op afstand.

Op 26 september 2024 heeft de gemeenteraad unaniem besloten om geen wensen en bedenkingen kenbaar te maken tegen het voornemen van het college om deel te nemen aan een nieuw op te richten stichting die de taken op het gebied van schuldhulpverlening gaat uitvoeren (stichting GKB). 

Voldoende gemeenten hebben aangegeven te willen deelnemen aan de stichting GKB, waardoor er een robuuste en financieel gezonde organisatie kan worden neergezet. Het was de insteek om de stichting per 1 januari 2025 op te richten en de activiteiten en het personeel met ingang van die datum over te laten gaan. Dat is niet haalbaar gebleken. De reden hiervan is dat de gesprekken met de ondernemingsraad en de vakbonden over de overgang naar de stichting nog niet zijn afgerond. Zodra dit proces is afgerond, kan de daadwerkelijke overgang van de GR GKB naar de stichting plaatsvinden. 

De dienstverlening wordt voorlopig, tot aan de datum van overgang, vanuit de GR GKB aangeboden. De continuïteit en kwaliteit van de tweedelijns schuldhulpverlening voor onze inwoners is daarmee gewaarborgd. 

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Reestmond is een GR waarin drie gemeenten deelnemen en waarmee uitvoering wordt gegeven aan een deel van de wet sociale werkvoorziening.

Toelichting
Het uiteindelijke doel is om medewerkers te ontwikkelen naar zo regulier mogelijke arbeid. 

Risico's en ontwikkelingen
Voor de gemeente Meppel kwam de begrote bijdrage voor 2024 uit op € 7.421.000. Na de herziene begroting 2024 is dit bedrag verhoogd tot € 7.509.000 De verwachting is dat  Reestmond haar jaarrekening 2024 positief afsluit. Met ingang van het verslagjaar 2023 legt het Dagelijkse Bestuur zelf in de jaarstukken verantwoording af aan het Algemeen Bestuur over de rechtmatigheid van de verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Naar aanleiding hiervan zijn documenten opgesteld c.q. geactualiseerd.

De CAO Wsw loopt nog tot 31 december 2025. De verdeling van de bedragen van het Rijk waaronder de WSW-middelen zijn in de meicirculaire naar boven bijgesteld. 
De Wsw-verdeling vanaf 2024 is geactualiseerd met de realisaties van het gemiddeld aantal SE in 2023 en de blijf kansen voor de jaren 2024 tot en met 2029.
De gemeente Meppel heeft daarom ruim € 7.900.000 ontvangen in 2024.

Uitgangspunten in het berekenen van het belang
Bij het opstellen van de begroting 2024-2027 gelden de volgende uitgangspunten die worden aangegeven in de begroting van Reestmond:
a. Het aantal verwachte SE’s wat overeenkomt met het bepaalde in artikel 3 lid 1 van het begrotingsjaar.
b. Het totaal van begrote baten en lasten van de GR, exclusief de bijdragen van de deelnemende gemeenten.
c. De totale bijdrage van de deelnemende gemeenten, uitgesplitst per deelnemende gemeente volgens de verdeelsleutel naar rato van het aandeel SE’s zoals bedoeld onder sub a.

Openbaar belang
Onder publiek vervoer verstaan we verschillende publieke vervoersvormen waar inwoners en bezoekers van de provincie Groningen en Drenthe gebruik van kunnen maken, zoals hubtaxi's, buurtbussen (de Mug) en ander lokaal vervoer. Maar ook het doelgroepenvervoer zoals Wmo-vervoer en leerlingenvervoer valt eronder. Alleen het openbaar vervoer is geen onderdeel van publiek vervoer. Met publiek vervoer willen we een betaalbaar, duurzaam en toekomstbestendig vervoersnetwerk creëren, dat alle inwoners in staat stelt om mee te doen.

Toelichting
Alle 22 gemeenten in Groningen en Drenthe evenals het OV-bureau Groningen Drenthe en de twee provincies werken samen in de Gemeenschappelijke Regeling Publiek Vervoer Groningen Drenthe. Dit betekent dat bepaalde taken van de gemeenten rond publiek vervoer zijn overgedragen aan het uitvoerend team Publiek Vervoer. Publiek Vervoer heeft drie primaire taken:

1.    Contractbeheer en relatiemanagement
2.    Onafhankelijk klachtenloket en klantparticipatie
3.    Kennis en adviesfunctie, incl. doorontwikkeling

Risico's en ontwikkelingen
Publiek Vervoer is in 2024 bezig geweest met de voorbereidingen voor de aanbesteding van het doelgroepenvervoer. Het huidige contract eindigt op 31 juli 2026. Ook is een nieuwe directeur gestart en waren er personele uitdagingen. Het aanbestedingsproces lijkt niet geheel vlekkeloos te verlopen en vraagt in 2025 om aandacht. Vanwege de aanbesteding zijn de deelnamekosten voor Publiek Vervoer gestegen.

Wijziging in het belang
N.v.t

De gemeente Meppel is aandeelhouder van een aantal vennootschappen. Daarnaast neemt Meppel deel aan de coöperatie Port of Zwolle. Bij zowel de vennootschappen als de coöperatie gaat het om organisaties die uit overheidslichamen zijn ontstaan (voornamelijk nutsbedrijven). De bestuurlijke invloed van Meppel op de vennootschappen is in praktijk gering en het financiële belang bestaat uit de waarde van de aandelen en de eventuele dividenduitkering.

Speciale vennootschappen verkoop Essent
Voor de afwikkeling van de verkoop van Essent zijn een aantal vennootschappen in het leven geroepen: PBE B.V. / Claim Staat Vennootschap B.V. Het is niet te verwachten dat er in de tussentijd (substantieel) dividend wordt uitgekeerd. Alle SPV’s zijn gevestigd aan de Brabantlaan 1, 5216 TV in ’s-Hertogenbosch.

Omschrijving (toelichting)

Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
De VNG vertegenwoordigt gemeenten in overleggen met andere overheden (rijk, provincie). De vereniging is tevens het adviesorgaan voor gemeenten op alle gemeentelijke beleidsterreinen.

Vereniging Drentse Gemeenten (VDG)
De VDG is een vereniging, die vooral bijeenkomsten organiseert van en voor haar leden over zaken die in de provincie Drenthe spelen.

Omschrijving (toelichting)

De gemeente Meppel neemt deel aan enkele publiek private samenwerkingen (PPS). Het deelnemen in publiek private samenwerking beperkt zich tot ontwikkeling van gebieden, waarbij spreiding van risico en vermogensinbreng centraal staat.

Zandwinning Bremenbergplas

Met twee particuliere aannemers is een publiek-private samenwerking overeengekomen voor de winning en verkoop van circa 1,5 miljoen m3 zand. De overeenkomst dateert van 17 januari 2003. Het resultaat is positief. De huidige overeenkomst loopt t/m 2030. De winning is voor een periode van 10 jaar tot 1 januari 2030 verlengd. In de komende jaren wordt nagedacht over eventuele uitbreiding van de zandwinning en het inpassen van het plan in relatie met de ontwikkeling van Nieuwveense Landen. Na 2030 komt de mogelijkheid beschikbaar om de plas gereed te maken voor recreatie en natuur. Dit is mede afhankelijk van de afzet in de komende jaren. In de periode 2025 – 2028 wordt een behoorlijke omzet verwacht, omdat binnen het bereik van de zandput een aantal grote klussen gepland staan ( reconstructie N375, aanleg Broeklanden 3, Parkwonen345, Boshoven, Noordpoort en bedrijventerrein Noord III).

Omschrijving (toelichting)

Nat Industrieterrein Oevers D

Op industrieterrein Oevers D wordt samen met marktpartijen in een PPS (Publiek Private Samenwerking) 52 ha bedrijventerrein en openbaar gebied ontwikkeld. Hiervan wordt 25 ha nat bedrijventerrein uitgegeven en 11 ha droog bedrijventerrein. Totaal is per 31 december 2024 nog 8,2 ha bedrijfsterrein nog uit te geven. Hiervoor was een koopovereenkomst gesloten, maar door de stikstofproblematiek is deze koopovereenkomst eind 2023 ontbonden.
De PPS-partijen hebben vervolgens de samenwerking verlengd en streven ernaar het project voor 31 december 2025 te voltooien.  Indien het project nog niet voltooid is op 31 december 2025, overleggen partijen met elkaar of zij de overeenkomst zullen beëindigen dan wel nog verder zullen voortzetten.