Omschrijving (toelichting)
Product 55 - Afvalbeheer en grondstoffeninzameling
Kapitaallasten
Op grond van de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) wordt aan de programma's rente toegerekend op basis van de boekwaarde van de gerelateerde investeringen. De omslagrente is bij de begroting 2024 bepaald op 1,5%. Door een positief renteresultaat bedraagt de werkelijke omslagrente 0,5%. Voor programma 11 Duurzaamheid leidt dit tot een voordeel van € 54.000 aan lager toegerekende kapitaallasten. Voor een toelichting op het renteresultaat wordt verwezen naar de paragraaf Financiering.
Voorziening afvalstoffenheffing (ASH)
De exploitatie van het product afval laat over 2024 een nadelig resultaat zien van € 64.300 terwijl was gerekend op een tekort van € 3.000. Dit verschil wordt veroorzaakt door hogere toerekening van de “toerekenbare kosten”.
Het tekort wordt onttrokken aan de voorziening ASH. Na aftrek van dit bedrag bedraagt het saldo van de voorziening € 329.700.
Afvalstromen
In 2024 is 284 ton (5%) meer restafval ingezameld dan in 2023. Dat is een extra kostenpost van € 32.000. Door andere meevallers op het product afval blijft de overschrijding van het budget beperkt tot € 19.000.
Voor het gescheiden inzamelen van PMD ontvangt de gemeente een vaste vergoeding per ton. Deze vergoeding vervalt als het PMD afval wordt afgekeurd. In totaal is in 2024 28% van de ingezamelde PMF afgekeurd. Dat is 10% meer dan in 2023.
Wat verder opvalt is dat steeds minder inwoners van Meppel hun grof huishoudelijk afval (GHA) aanbieden bij het ABS in Havelte terwijl tegelijkertijd meer inwoners gebruik maken van de haalservice van de gemeente. Het financieel effect hiervan is voorlopig beperkt omdat kosten en baten verschuiven binnen de afvalbegroting.
Het resultaat van het ABS over 2024 was bij het opmaken van deze jaarstukken nog niet beschikbaar.
Vanuit de textielsector komen steeds meer signalen over stagnatie in de afzet van textiel door dalende prijzen en overvolle afzetkanalen. Complexe mondiale factoren leiden tot een ernstig verstoring van de markt. Textiel dat niet verkocht kan worden moet ofwel worden opgeslagen of zelfs vernietigd worden. In 2024 heeft dit voor de gemeente nog geen financiële gevolgen gehad maar als deze “textielcrisis” voortduurt zal dit in de toekomst wellicht effect hebben op de afvalbegroting.
Verder zien we een overschrijding bij het onderhoud van de transport- en inzamelvoertuigen. Bij de vervanging van voertuigen wordt kritisch gekeken of vervanging noodzakelijk is of dat de (technische) levensduur van een voertuig verlengd kan worden. Hiermee wijken we af van de werkwijze waarbij voertuigen planmatig worden vervangen en geven we invulling aan de politieke wens om voertuigen zo lang mogelijk operationeel in te zetten. Het effect hiervan zien we terug in de begroting door lagere kapitaallasten en (soms) een toename van de onderhoudskosten.
Product 56 - Milieuzorg
Omgevingsdienst Drenthe (ODD)
De financiële afwikkeling van de ODD over 2024 laat nog even op zich wachten. Besluitvorming hierover wordt eind maart verwacht. In de jaarrekening wordt een voordelig resultaat vermeld van € 79.600. Dit bedrag omvat de voorschotbetalingen over 2024 alsmede de afrekening (overschot) over 2023 voor een bedrag van 122.900.
Warmteplannen
Om richting te geven aan de warmtetransitie wordt gewerkt met warmteplannen. Op wijkniveau staat hierin beschreven hoe een wijk van het aardgas af gaat. Voor de financiering is destijds (TVW 2021) uitgegaan van € 100.000 per plan. Na vaststelling van een plan wordt in de begroting € 25.000 jaarlijks geraamd voor het faciliteren van de uitvoeringsfase.
Door stijgende kosten wordt het steeds lastiger om de warmteplannen te realiseren binnen het beschikbare budget. In 2024 kan de overschrijding van de raming (10%) nog worden opgevangen binnen het programmabudget. Bij de herziening van de TVW in 2026 zal een nieuwe prognose worden gemaakt voor de plan- en uitvoeringskosten tot 2030.
Inzet CDOKE gelden
Het Rijk heeft met ingang van 2023 middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van klimaat- en energiebeleid. Dit geld is specifiek bedoeld voor het vergroten en versterken van de capaciteit (bemensing) van de organisatie die is belast met de uitvoering van dit beleid. De bedragen worden als voorschot uitbetaald. De gemeente kan het voorschot reserveren voor uitgaven in een volgend jaar. In 2024 is een bedrag van € 164.500 niet benut. Dit wordt overgeboekt naar 2025.
Deze middelen worden budgetneutraal opgenomen in de begroting met verantwoording via het systeem van SISA.
Besteding Lokale Aanpak Isolatie (LAI)
In 2023 heeft het Rijk in het kader van het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) aan de gemeente Meppel een specifieke uitkering toegekend van € 997.000. Deze uitkering is bedoeld voor het uitvoeren van een isolatieprogramma voor slecht geïsoleerde woningen van eigenaren en bewoners. Vervolgens hebben we in 2024 een aanvraag ingediend om in aanmerking te komen voor de NIP 2e tranche. Hierop is in november een positieve beschikking ontvangen van € 1.530.000. Totale uitkering komt hiermee € 2.526.800. Hiervan was eind 2024 nog € 2.443 468 over. Dit saldo is overgeboekt naar 2025. Deze middelen worden budgetneutraal geraamd en zijn onderworpen aan de SISA-verantwoording.
Besteding uitkering aanpak Energiearmoede
Het Rijk heeft in 2022 Meppel een bedrag van € 870.905 toegekend voor de aanpak van energiearmoede. Hiervan was eind 2024 nog € 581.200 over. Dit saldo is overgeboekt naar 2025. De uitvoering is inmiddels gemandateerd aan het Samenwerkingsverband Noord Nederland. De uitvoeringstermijn van de regeling is ondertussen verlengd van 2025 naar tot en met 2027, zodat gemeenten meer tijd hebben voor het uitvoeren van de maatregelen. Ook deze uitkering wordt budgetneutraal in de begroting geraamd met verantwoording volgens de SISA-systematiek.