De beleidskaders waarop het programmaonderdeel Sociaal domein is gebaseerd
De uitgaven voor het sociaal domein blijven stijgen. Naast de kosten voor jeugdhulp, stijgen ook de Wmo-kosten. De kosten voor de Participatiewet lijken in 2024 stabiel te blijven.
De overheid doet op korte termijn niets aan de Wmo-problematiek en past niet structureel bij. Daarom blijven we de gesprekken van de VNG met de overheid over gemeentefinanciën volgen.
Veel instellingen hebben problemen door stijgende kosten, zoals cao-aanpassingen, arbeidsmarkttoeslagen en stijgende gasprijzen.
Meppel is een sociale gemeente en vindt zorg voor elkaar belangrijk, vooral nu er meer ongelijkheid en polarisatie is. Onze uitdaging is om verschillen te verkleinen en mensen dichter bij elkaar te brengen. We willen zorg effectief organiseren en uitvoeren, met goede samenwerking tussen zorgpartijen, vertrouwen in professionals en preventie.
We willen dat zorg en ondersteuning beschikbaar is voor wie dat nodig heeft en betaalbaar blijft. Het sociaal domein heeft maar beperkte invloed op de uitgaven. De tekorten op Jeugd en Wmo kunnen maar deels worden opgelost door efficiënter te werken. Veel uitgaven liggen buiten onze invloed. We doen wat we kunnen om onze middelen zo effectief en efficiënt mogelijk in te zetten voor onze inwoners.
Wat gaan we daarvoor doen?
Bij de gemeente Meppel zien we ook dat langdurige en zwaardere jeugdhulp toeneemt. We willen overstappen van individuele hulp naar algemene voorzieningen en pleiten voor meer preventieve zorg. Dit vraagt om mensen die dicht bij de inwoners staan en zorg en onderwijs beter kunnen afstemmen. In plaats van individuele jeugdhulp willen we bredere mogelijkheden binnen scholen. We weten dat dit eerst meer geld kost. De gevolgen van de landelijke “Hervormingsagenda Jeugd” en aanvullende maatregelen zijn nog steeds onvoldoende uitgewerkt om nu echt aan de slag te gaan.
Laagdrempelige begeleiding blijkt effectief. Wijk- en dorpsgericht werken is belangrijk; dit helpt problemen vroeg te signaleren en direct hulp te bieden.
Onze medewerkers werken vanuit de leefwereld van inwoners en denken van buiten naar binnen. In company trainingen helpen hen om vanuit deze bedoeling te werken. De klant staat centraal, we leveren maatwerk en denken creatief binnen de kaders van de wet.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
In 2024 hebben we weer meer aanvragen voor Wmo-maatwerkondersteuning ontvangen. We helpen kwetsbare inwoners met complexe problemen en inwoners met eenvoudige vragen. Samen met de inwoner kijken we naar de ondersteuningsbehoefte en zoeken we maatwerkoplossingen indien mogelijk. Het liefst gericht op zelfredzaamheid. We willen dat inwoners zelf de regie houden en verantwoordelijkheid nemen. Dit beleid passen we waar nodig aan om een steeds betere oplossing te vinden voor elke ondersteuningsbehoefte, tegen passende kosten en zo snel mogelijk.
Door de groeiende vraag en kosten moeten we alert zijn op zorgvragen die geen langdurige of professionele zorg nodig hebben. Wat vinden we in Meppel "normaal" en wat niet? Juiste zorg op de juiste plek blijft belangrijk.
Jeugdhulp
We merken dat er steeds meer vraag is naar jeugdhulp voor complexe gevallen en toegenomen GGZ-problemen. Dit komt door verschillende factoren, zoals een veranderende maatschappij. Sinds de transitie is jeugdhulp toegankelijker geworden en beter afgestemd op de wensen van de inwoners. De aangeboden zorg is nu uitgebreider en inwoners weten beter welke hulp er beschikbaar is. Een positief punt is dat het totaal aantal cliënten daalt, waardoor de beschikbare middelen dit jaar nog voldoende zijn.
Tot dit taakveld behoren algemene voorzieningen die gericht zijn op participatie:
- Ondersteunen op participatie gerichte burgerinitiatieven en ondersteuning vrijwilligers
- Sociaal cultureel werk, algemeen maatschappelijk werk (AMW) en wijkopbouw
- Preventie (bijv. eenzaamheidsbestrijding, preventie op het gebied van GGZ)
- Buurt- en dorpshuizen
- Mantelzorgondersteuning
- LHBTIQ+-beleid
- Doelgroepenvervoer
- Lasten aanvraag en verstrekking kinderopvangtoeslag Sociaal Medische Indicatie
- Toegankelijkheid van voorzieningen
- Gesubsidieerde peuteropvang
- Activiteiten volgend uit de Wet Inburgering
- Noodopvang vluchtelingen
- Vreemdelingen
Wijk- en dorpsgericht werken
Wijk- en dorpsgericht werken richt zich op het verbeteren van de leefbaarheid van wijken en dorpen door samenwerking tussen bewoners, vrijwilligers en professionele partijen. Het doel is om lokaal maatwerk te bieden dat aansluit bij de behoeften van de inwoners. Bewoners worden gestimuleerd om eigen initiatieven te ontplooien, en er wordt samengewerkt om problemen vroeg te signaleren en direct ondersteuning te bieden.
De druk op mantelzorgers wordt groter in de komende jaren, omdat meer zorgvragers thuis blijven wonen. Mantelzorgers hebben goede ondersteuning nodig. Daarom bieden we verschillende oplossingen om overbelasting te voorkomen.
De samenwerking tussen formele en informele organisaties vinden wij belangrijk. Wij pakken hierbij graag een ondersteunende rol. Onze algemene voorzieningen willen we op niveau houden en waar mogelijk uitbreiden. Wij waarderen de inzet van onze vrijwilligers en mantelzorgers en wat zij doen voor onze lokale samenleving. Als gemeente faciliteren wij dit. Het cement van de samenleving! Naast de directe opbrengsten zijn er ook veel afgeleide opbrengsten te benoemen, zoals verminderen van eenzaamheid, sociale activering en toeleiding naar werk.
Algemene voorzieningen zijn belangrijk voor een sociale basisvoorziening waar elke inwoner van gemeente Meppel terecht kan om elkaar te ontmoeten, zich kan ontplooien en kan bouwen aan sociale netwerken, om zo uiteindelijk te kunnen spreken van samenkracht. Algemene voorzieningen moeten ook toegankelijk te zijn voor mensen die lichte ondersteuning nodig hebben.
Tot dit taakveld behoren alle (loket) voorzieningen, waaronder:
- Voorlichting en advies;
- Onafhankelijke cliënt-ondersteuning (OCO);
- Toegang tot voorzieningen in de eerste en tweede lijn.
Binnen de gemeente Meppel willen we dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Meestal lukt dit op eigen kracht of met hulp van een netwerk. Waar iets extra’s nodig is, ondersteunen wij. Daarnaast willen wij dat bij alle inwoners bekend is dat zij recht hebben op onafhankelijke cliëntondersteuning en dat ze hierbij keuzevrijheid ervaren.
Het Netwerk OCO (Onafhankelijke Cliëntondersteuning) gemeente Meppel bestaat sinds 2023 uit MEE Samen, Thuis in Cliëntondersteuning en Noorderboog. Sinds 2023 ontvangt het Netwerk een subsidie voor deze taak. Cliëntondersteuning betekent het geven van informatie, advies en kortdurende hulp aan inwoners om zo zelfstandig mogelijk te zijn en de juiste zorg te vinden. Het helpt inwoners met een zorg- of hulpvraag. De kern is het ondersteunen van mensen bij het maken van keuzes in het Sociaal domein en zorg, en het bevorderen van zelfregie. We willen dat alle inwoners weten dat ze OCO kunnen gebruiken omdat we dit belangrijk vinden.
Tot dit taakveld behoren alle inkomens- en bijstandsvoorzieningen:
- Inkomensvoorzieningen en loonkostensubsidies op grond van de Participatiewet
- Medische en andere adviezen in verband met de bijstandsverlening
- Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IAOW)
- Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IAOZ)
- Kosten van levensonderhoud uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen en startende ondernemers (Bbz 2004)
- Socialezekerheidsregelingen van het rijk, bijvoorbeeld eenmalige uitkeringen voor minima
- Gemeentelijk armoedebeleid
Meedoen in onze samenleving zien we als groot goed. We nemen zelfredzaamheid als norm. We stimuleren inwoners om zelf de regie te nemen over hun leven en werk, en op deze manier in hun eigen inkomen te voorzien. Als het (tijdelijk) niet lukt, dan bieden we vanzelfsprekend passende inkomensondersteuning.
Voor mensen die in armoede leven, is gezondheid en veerkracht niet vanzelfsprekend. We hebben oog voor de effecten die structurele geldzorgen met zich meebrengen en we helpen inwoners om stap voor stap eigen doelen te stellen en te behalen. In 2024 blijven we werken aan de pijlers van in het nog aan de raad voor te leggen beleidsplan armoede en schulden. Deze pijlers zijn: integrale aanpak, samen met de inwoners, bestaanszekerheid als vertrekpunt en bevordering van kansengelijkheid. We zijn er vroeg bij, werken laagdrempelig en nemen ook zelf initiatief om inwoners hulp aan te bieden.
Tot dit taakvelden behoren:
- Beschut werken
- Bestaande werkverbanden sociale werkvoorziening, begeleid werken en dienstbetrekkingen
In het Regionaal Werkbedrijf en met de ketenpartners werken we samen om zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking bij reguliere werkgevers aan het werk te helpen. Dat gebeurt door het creëren van nieuwe banen voor inwoners die gebruik maken van het Beschut werken (Participatiewet) en van detachering of begeleid werken (Wsw). In de arbeidsmarkt Regio Zwolle is het Werkbedrijf ondergebracht bij het Programma Inclusie, waar ook het werkgeversservicepunt en de regionale werkzoekendendienstverlening is ondergebracht.
Tot dit taakveld behoren alle op arbeid gerichte participatie- en re-integratievoorzieningen:
- Participatie-instrumenten, zoals Erkenning van Verworven Competenties (EVC), ondersteuning bij het starten van een eigen bedrijf of tijdelijke loonkostensubsidie
- Stimuleringsmaatregelen, waaronder inkomensvrijlating, stimuleringspremies, vrijlating van de onkostenvergoeding voor vrijwilligerswerk, onkostenvergoedingen en de No-riskpolis
- Algemene voorzieningen, zoals de jobcoach
- Begeleiding Werkvoorzieningen zoals werkplekaanpassing, vervoersvoorzieningen, doventolk, brailleregels of een aangepaste rolstoel
- Hulp bij individuele loonwaardebepaling
- Voorzieningen ter voorbereiding van een zelfstandig bestaan als startend ondernemer en ter begeleiding van startende ondernemers uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz)
We dragen bij aan flexibiliteit van mensen op de arbeidsmarkt, door het stimuleren van om-, op- en bijscholing. Het Ontwikkelfonds van Regio Zwolle, waaraan ook gemeente Meppel bijdraagt, is hiervoor een geschikt middel. Dit is nodig vanwege de veranderingen die plaatsvinden op de arbeidsmarkt en het verschil tussen vraag en aanbod. Ons motto in dit verband luidt: een leven lang ontwikkelen.
De instroom van mensen met een arbeidsbeperking, maar met nog mogelijke arbeidsparticipatie, groeit jaarlijks. De uitkering op basis van de Wet werk en arbeidsondersteuning Jonggehandicapten (Wajong) voor deze inwoners is afgesloten. De gemeenten ontvangen voor de uitbreiding van de taak middelen tot 2048, die gaandeweg oplopen, omdat de doelgroep van de Participatiewet gaandeweg toeneemt door instroom. Daarmee groeit ook de opgave voor gemeenten. Naast de nevenfinanciering door Europese subsidies en samenwerking in de arbeidsmarktregio, richten we ons ook op mogelijkheden om met gesloten beurs oplossingen te vinden. Dit doen we samen met partners in de werk- en zorgketen. Er tekent zich op dit moment een beeld af dat de vraag naar ondersteuning bij gerichte arbeidsparticipatie en (re)integratie aan inwoners met psychische kwetsbaarheid groter wordt. Dit vraagt om veranderingen van de aanpak en inzet.
Tot dit taakveld behoren voorzieningen die gericht zijn op:
- Woningaanpassingen
- Hulpmiddelen
- Overige voorzieningen voor mensen met een beperking
We nemen zelfredzaamheid en vitaal worden (en blijven) als norm. Dit met het oog op het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). We voorkomen zoveel mogelijk de inzet van voorzieningen die anti-revaliderend werken. Daar waar langdurig structurele ondersteuning nodig is, wordt dit ingezet. Om inwoners langer thuis te kunnen laten wonen, zijn maatwerkvoorzieningen nodig vanuit de Wmo.
Tot dit taakveld behoren diensten die individueel ter beschikking worden gesteld aan volwassenen:
- Individuele begeleiding
- Dagbesteding
- Huishoudelijke verzorging
- Respijtzorg, speciaal voor mantelzorgers
- Vervoer
- Schuldhulpverlening
Meedoen vinden we belangrijk. Hoe groot of klein je rol in onze samenleving ook is, het geeft voldoening en heeft waarde. Soms is hiervoor extra hulp nodig vanuit de directe omgeving of van de gemeente.
Armoede en schuldenbeleid is een optelsom van vele factoren en dat betekent dat we het effect van de deeltjes (=activiteiten) meten. Dragen zij bij aan de grotere gestelde doelen? In de armoede- en schuldenaanpak onderscheiden we bestaande activiteiten/regelingen die we voortzetten, activiteiten/regelingen die we onderzoeken en willen versterken, en activiteiten/regelingen die aangepast zijn/worden.
Bij huishoudelijke verzorging richten wij ons meer op actieve inzet van de inwoner. Hierbij geldt dat 'rust roest', dus we stimuleren bewegen waar het kan, mag of zelfs moet. Zelfredzaamheid is hierbij de norm. We willen gewenning van ondersteuning voorkomen door kortdurende inzet en duidelijke doelen te stellen.
Tot dit taakveld behoren alle vormen van jeugdhulp die door de gemeente Meppel als individuele voorziening worden toegekend:
- Begeleiding 18-, Jeugd- en opvoedhulp
- Jeugd-GGZ
- Jeugdzorg aan verstandelijk beperkten
- Persoonlijke verzorging en kortdurend verblijf voor de doelgroep 18-
De overgang van 18 min naar 18 plus vraagt aandacht. Een jeugdige die zorg ontvangt, wordt dan volwassen en valt niet meer onder de Jeugdwet, maar onder de Wet maatschappelijke ondersteuning. Hiervoor is extra aandacht nodig.
De kosten voor jeugdhulp stijgen elk jaar. Dit is niet alleen in Meppel het geval, maar in heel Nederland. De oorzaak van de stijgende kosten liggen volgens experts vooral in de samenleving. Die wordt steeds complexer, terwijl de prestatiedruk en geluksdruk steeds verder toenemen en jeugdigen steeds meer crises hebben om zich zorgen over te maken (klimaatcrisis, woningcrisis). In andere woorden: de oplossing ligt in het verbeteren van de omgeving waarin onze kinderen en jongeren opgroeien. Dit vraagt om een verschuiving naar het voorliggend veld: de eigen verantwoordelijkheid en kracht van gezinnen, goede en thuisnabije basisvoorzieningen, sterke preventie en een laagdrempelig eerstelijns hulpaanbod. Daarnaast zijn er andere knoppen waaraan we kunnen draaien, zoals het bekostigingsmodel voor jeugdhulp. De oorzaak ligt echter in de samenleving en dat vraagt om een andere benadering. Dat vraagt om een lange adem en committering voor de langere termijn. Daar gaan we de komende jaren aan werken in Meppel.
Tot dit taakveld behoren alle opvang en beschermd wonen voorzieningen:
- Vrouwenopvang, de aanpak huiselijk geweld en Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
- Beschermd wonen voor personen met psychische of psychosociale problemen
- De inloopfunctie GGZ
- Maatschappelijke opvang voor mensen met een meervoudige problematiek waaronder verslaving
- Wmo maatwerkdienstverlening en - maatwerkvoorzieningen bij opvang
- Aanpak Geweld Hoort Nergens Thuis (GHNT)
Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling
Meppel geeft uitvoering aan het lokaal plan van aanpak ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’ waar onder andere vroegsignalering en de wet meldcode belangrijke thema’s zijn. De inrichting en verwachtingen van het lokale veld worden nader onderzocht. Daarin wordt de koppeling met de opgave uit de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 gevonden.
Tot dit taakveld behoren maatregelen die gericht zijn op de opvang en het verbeteren van de veiligheid van kinderen en jeugd:
- Kinderbeschermingsmaatregelen en de aanpak kindermishandeling
- Jeugdreclassering
- Opvang (18-)
- Vrouwenopvang/huiselijk geweld (inclusief Veilig Thuis) (18-)
- Beschermd wonen (18-)
- Programma's rond verslaving (18-)
- Individuele maatwerkdienstverlening voor jeugdigen 18- in opvangvoorziening
Het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming biedt perspectief hoe de jeugdbeschermingsketen er slimmer en effectiever uit kan zien, waarbij het belang van kind en gezin centraal staat. Voor de implementatie van het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming in Drenthe levert Meppel een actieve bijdrage. Wij geven daarnaast ook uitvoering aan het lokaal plan van aanpak ‘Geweld Hoort Nergens Thuis’ waar onder andere vroegsignalering en de wet meldcode belangrijke thema’s zijn. Ook de inrichting en verwachtingen van het lokale veld worden nader onderzocht. Daarin wordt de koppeling met de opgave uit de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 gevonden.
Tot dit taakveld behoren maatregelen ter bescherming van de algehele volksgezondheid, zoals:
- Monitoren van de gezondheidssituatie
- Uitvoeren van preventieprogramma’s (het vroegtijdig signaleren van specifieke stoornissen en gezondheid -bedreigende factoren)
- Bestrijden van infectieziekten en aanbieden van vaccinaties volgens het rijksvaccinatieprogramma
- Geven van prenatale voorlichting
- Bevorderen van medisch milieukundige zorg
- Bevorderen van technische hygiënische zorg
- Bevorderen van psychosociale hulp bij rampen
Een integrale aanpak binnen volksgezondheid is essentieel. Armoede, taalonderwijs en jeugd zijn nauw aan elkaar verwant bij het vinden naar oplossingsrichtingen. De GGD heeft hierin een adviserende rol en voert een groot deel van ons gezondheidsbeleid uit.
Een kansrijke start begint al met het goed voorbereid een kinderwens in vervulling laten gaan. In Meppel kennen we een goed lopende geboorteketen waarin verloskundigenpraktijk, kraamzorg en jeugdgezondheidszorg samenwerken om kwetsbare ouders te bespreken en tijdig de juiste hulp te organiseren. Ook voor de opgroeiende periode hebben we een samenwerking georganiseerd waarbij professionals uit de kinderopvang, diëtetiek, logopedie en fysio samenwerken en een coalitie vormen. Ook het voorkomen van ongewenste zwangerschappen is hier onderdeel van en wordt er ondersteuning georganiseerd voor inwoners.
Met het Gezond en Actief leven Akkoord (GALA) bouwen we aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak op het gebied van preventie, gezondheid en sociale basis. Wij komen tot een integraal uitvoeringsplan, waarin we ons o.a. blijven inzetten op het uitvoeren van het ‘Lokaal preventie akkoord’. Het preventief inzetten op leefstijlkwesties: overgewicht, alcohol, roken, middelengebruik wordt onder de noemer van GALA onverminderd voortgezet. Met de GGD als partner worden wij ondersteund in het prioriteren van het gezondheidsbeleid met betrekking tot gezondheidswinst voor de inwoners van Meppel.
Wij willen een bewust en veilig omgeving in gemeente Meppel creëren. Op de eerste plaats doen we dit ouders, verzorgers en jongeren te wijzen op de gevolgen van middelengebruik. Daarnaast zetten we in op het netwerk rondom kinderen, jongeren en ouderen. Deze inzet wordt met Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) afgestemd.
| Indicator | Eenheid | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Achterstand onder jeugd - Kinderen in uitkeringsgezin | % | 5,0% | 5,0% | 5,0% | nog niet bekend | ||
| Achterstand onder jeugd - Werkloze jongeren | % | 2,0% | 2,0% | 2,0% | nog niet bekend | ||
| Banen | per 1.000 inwoners van 15-64 jaar | 921 | 931,2 | 942,2 | nog niet bekend | ||
| Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo | per 10.000 inwoners | 790 | 770 | 770 | 720,0 | ||
| Jongeren met een delict voor de rechter | % | 1,0% | 1,0% | 1,0% | nog niet bekend | ||
| Jongeren met jeugdbescherming | % | 1,0% | 1,1% | 1,1% | 0,9% | ||
| Jongeren met jeugdhulp | % van alle jongeren tot 18 jaar | 14,3% | 14,2% | 13,6% | 10,2% * | ||
| Jongeren met jeugdreclassering | % | 0,4% | 0,4% | 0,4% | 0,2% * | ||
| Lopende re-integratievoorzieningen | per 10.000 inwoners van 15-64 jaar | 310,5 | 339,2 | nog niet bekend | nog niet bekend | ||
| Netto arbeidsparticipatie | % | 71,1% | 73,4% | 74,5% | nog niet bekend | ||
| Personen met een bijstandsuitkering | per 10.000 inwoners | 354,2 | 301 | 297,1 | 292,7 | ||
| Bron: www.waarstaatjegemeente.nl | * = voorlopig data | ||||||
| Ontleend aan: CBS-Jeugdmonitor, CBS-Bevolkingsstatistiek/LISA, CBS-Arbeidsdeelname, CBS-Re-integratie, CBS-Indicatoren jeugdzorg in natura, CBS-Gemeentelijke Monitor Sociaal domein | |||||||
| Opgenomen zijn de uitkomsten van de verplichte beleidsindicatoren conform het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten | |||||||
| Exploitatie | Realisatie 2023 | Primaire Begroting 2024 Totaal | Begroting 2024 | Realisatie 2024 | Begroot - Rekening 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sociale zekerheid en werkgelegenheid | ||||||
| Samenkracht en burgerparticipatie | ||||||
| Lasten | 11.700 | 4.886 | 11.679 | 10.900 | 778 | |
| Baten | -12.419 | -805 | -10.178 | -10.909 | 731 | |
| Totaal Samenkracht en burgerparticipatie | -719 | 4.081 | 1.501 | -9 | 1.509 | |
| Eigen kracht en individuele ondersteuning | ||||||
| Lasten | 1.116 | 1.343 | 1.201 | 1.055 | 146 | |
| Baten | -107 | 0 | 0 | -202 | 202 | |
| Totaal Eigen kracht en individuele ondersteuning | 1.009 | 1.343 | 1.201 | 853 | 348 | |
| Inkomensregelingen | ||||||
| Lasten | 15.852 | 14.178 | 17.290 | 17.453 | -163 | |
| Baten | -12.539 | -12.842 | -12.932 | -13.945 | 1.013 | |
| Totaal Inkomensregelingen | 3.313 | 1.336 | 4.358 | 3.508 | 850 | |
| Begeleide participatie | ||||||
| Lasten | 8.747 | 8.276 | 8.663 | 8.766 | -103 | |
| Totaal Begeleide participatie | 8.747 | 8.276 | 8.663 | 8.766 | -103 | |
| Arbeidsparticipatie | ||||||
| Lasten | 1.870 | 1.863 | 1.995 | 1.993 | 2 | |
| Baten | -23 | -15 | -145 | -151 | 5 | |
| Totaal Arbeidsparticipatie | 1.847 | 1.847 | 1.849 | 1.842 | 7 | |
| Maatwerkvoorzieningen | ||||||
| Lasten | 1.438 | 1.373 | 1.742 | 1.617 | 125 | |
| Baten | -32 | -10 | -10 | -21 | 11 | |
| Totaal Maatwerkvoorzieningen | 1.405 | 1.363 | 1.732 | 1.596 | 137 | |
| Maatwerkdienstverlening 18+ | ||||||
| Lasten | 9.146 | 9.231 | 9.858 | 9.735 | 123 | |
| Baten | -299 | -261 | -261 | -317 | 56 | |
| Totaal Maatwerkdienstverlening 18+ | 8.847 | 8.970 | 9.597 | 9.418 | 179 | |
| Maatwerkdienstverlening 18- | ||||||
| Lasten | 13.335 | 13.943 | 14.055 | 13.965 | 91 | |
| Baten | -2 | 0 | 0 | -4 | 4 | |
| Totaal Maatwerkdienstverlening 18- | 13.333 | 13.943 | 14.055 | 13.960 | 95 | |
| Geëscaleerde zorg 18+ | ||||||
| Lasten | 274 | 304 | 306 | 345 | -39 | |
| Baten | -3.455 | -500 | -2.500 | -3.756 | 1.256 | |
| Totaal Geëscaleerde zorg 18+ | -3.181 | -196 | -2.194 | -3.411 | 1.217 | |
| Geëscaleerde zorg 18- | ||||||
| Lasten | 1.218 | 1.401 | 1.410 | 1.370 | 41 | |
| Totaal Geëscaleerde zorg 18- | 1.218 | 1.401 | 1.410 | 1.370 | 41 | |
| Volksgezondheid | ||||||
| Lasten | 1.647 | 1.998 | 2.105 | 1.885 | 219 | |
| Baten | -144 | -190 | -290 | -275 | -15 | |
| Totaal Volksgezondheid | 1.503 | 1.808 | 1.814 | 1.610 | 205 | |
| Totaal Sociale zekerheid en werkgelegenheid | 37.323 | 44.172 | 43.987 | 39.504 | 4.483 | |
| Saldo van baten en lasten | 37.323 | 44.172 | 43.987 | 39.504 | 4.483 | |
| Sociale zekerheid en werkgelegenheid | ||||||
| Samenkracht en burgerparticipatie | ||||||
| Onttrekkingen | -323 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal Samenkracht en burgerparticipatie | -323 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Eigen kracht en individuele ondersteuning | ||||||
| Onttrekkingen | -306 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal Eigen kracht en individuele ondersteuning | -306 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Inkomensregelingen | ||||||
| Onttrekkingen | -1.558 | 0 | -1.625 | -1.625 | 0 | |
| Totaal Inkomensregelingen | -1.558 | 0 | -1.625 | -1.625 | 0 | |
| Maatwerkdienstverlening 18+ | ||||||
| Onttrekkingen | -30 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal Maatwerkdienstverlening 18+ | -30 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Volksgezondheid | ||||||
| Onttrekkingen | -16 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal Volksgezondheid | -16 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Totaal Sociale zekerheid en werkgelegenheid | -2.232 | 0 | -1.625 | -1.625 | 0 | |
| Totaal reserve mutaties | -2.232 | 0 | -1.625 | -1.625 | 0 | |
| Gerealiseerd resultaat | 35.090 | 44.172 | 42.362 | 37.879 | 4.483 | |
| Bedragen x € 1.000 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Analyse | Incidenteel/ | ||||
| Product | Afwijking | Structureel | |||
| Product 10 - Samenkracht en burgerparticipatie | |||||
| Visie sociale basis | 118 | I | |||
| Subsidie Stichting Welzijn | -80 | I | |||
| Opvang vluchtelingen Oekraïne | 958 | I | |||
| Personeelslasten | 346 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 167 | ||||
| Product 11 - Eigen kracht en individuele ondersteuning | |||||
| Verbetering dienstverlening (POK) | 88 | I | |||
| Brede Ondersteuning Kinderopvangtoeslagaffaire | 106 | I | |||
| Personeelslasten | 134 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 19 | ||||
| Product 12 - Inkomensregelingen | |||||
| Definitieve beschikking BUIG | 929 | S | |||
| Uitgaven IOAW/IOAZ | 158 | I | |||
| Loonkostensubsidie | -346 | S | |||
| Energietoeslag | 356 | I | |||
| Armoederegelingen | 141 | I | |||
| Personeelslasten | -368 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht bij het onderdeel overhead. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | -20 | ||||
| Product 13 - Begeleide participatie | |||||
| Beschut werk | -88 | S | |||
| Personeelslasten | 13 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht bij het onderdeel overhead. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | -28 | ||||
| Product 14 - Arbeidsparticipatie | |||||
| Re-integratie/Leer Werk Centrum | -65 | I | |||
| Personeelslasten | 65 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 7 | ||||
| Product 15 - Maatwerkvoorzieningen | |||||
| Personeelslasten | 171 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | -34 | ||||
| Product 16 - Maatwerkdienstverlening 18+ | |||||
| Eigen bijdrage CAK | 54 | I | |||
| Personeelslasten | 100 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 25 | ||||
| Product 17 - Maatwerkdienstverlening 18- | |||||
| Jeugdhulp (zie ook product 19) | -131 | I | |||
| Hervormingsagenda jeugd | 100 | I | |||
| Personeelslasten | 113 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 13 | ||||
| Product 18 - Geëscaleerde zorg 18+ | |||||
| Beschermd wonen | 1.256 | S | |||
| Personeelslasten | 26 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | -66 | ||||
| Product 19 - Geëscaleerde zorg 18- | |||||
| Jeugdhulp (zie ook product 17) | 81 | I | |||
| Personeelslasten | -10 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | -30 | ||||
| Product 20 - Volksgezondheid | |||||
| GGD | 43 | I | |||
| Personeelslasten | 97 | ||||
| De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. | |||||
| Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 | 65 | ||||
| Saldo programma 3 - Sociaal domein | 4.483 | ||||
Toelichting
Product 10 – Samenkracht en burgerparticipatie
Visie sociale basis
In 2024 is gestart met het project 'Doorontwikkeling Sociale Basis', waarin de visie sociale basis wordt vormgegeven. Aan de hand daarvan maken we overzichtelijk wat er op dit moment al wordt gedaan binnen de sociale basis en beantwoorden we de vraag of dit de juiste dingen zijn of waar we de sociale basis in moeten versterken. Dit project loopt door in 2025, de verwachting is dat de visie in Q2 2025 wordt opgeleverd en vervolgens ingezet wordt op een implementatieplan. Daarom is voorgesteld het restantbudget van € 118.000 over te hevelen naar 2025.
Subsidie Stichting Welzijn Mensenwerk (WMW)
Na een bezwaarschriftenprocedure op het besluit van de subsidieverlening 2024 is WMW met aanvullende informatie gekomen. Het eerdere besluit op de aangevraagde aanvullende subsidie is vervolgens heroverwogen. Er heeft alsnog een aanvullende subsidiebetaling plaatsgevonden aan WMW van € 80.000.
Opvang vluchtelingen Oekraïne
Het voordelig resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door een hogere vergoeding van het rijk omdat we dit jaar de capaciteit met 100 bedden uitgebreid hebben. Daarnaast was de energieafrekening over de afgelopen jaren aanzienlijk lager dan geraamd.
Overige verschillen
Dit betreft een optelling van meerdere positieve afwijkingen kleiner dan € 50.000. Het bevat onder andere voordelen op inburgering en (crisis)noodopvang. Daarnaast is voor een aantal kosten dekking gevonden uit de Brede Spuk Sociaal domein (GALA), waardoor een voordeel ontstaat.
Product 11 – Eigen kracht en individuele ondersteuning
Verbetering dienstverlening (POK)
De middelen Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen (POK) ontvangen we vanuit het Rijk vanaf 2022 tot en met 2027. Deze zijn bedoeld voor verbetering van de dienstverlening aan inwoners in een kwetsbare positie. In dat kader is ingezet op digitalisering. Zo is een koppeling gelegd tussen het cliëntvolgsysteem en het zaaksysteem. Ook zijn bijvoorbeeld de maandelijkse rechtmatigheidsformulieren gedigitaliseerd, waardoor dit proces nu eenvoudiger is geworden voor onze inwoners. Met beide digitale ontwikkelingen zijn, anders dan verwacht, geen kosten gemoeid geweest. Daarnaast is een deel van de POK-middelen gereserveerd om uitvoering te kunnen geven aan de wet Aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams). Het wetsvoorstel is momenteel (nog steeds) controversieel verklaard en daarmee uitgesteld.
Brede Ondersteuning Kinderopvangtoeslagenaffaire
Voor de uitvoeringskosten van de hersteloperatie kinderopvangtoeslag ontvangt de gemeente een vergoeding op basis van normbedragen. Deze normbedragen zijn in 2024 hoger dan de werkelijke kosten.
Product 12 – Inkomensregelingen
Definitieve beschikking BUIG
De definitieve beschikking gebundelde uitkering (BUIG) is € 929.000 hoger dan de nadere voorlopige beschikking. Het landelijke macrobudget is hoger door loon- en prijsontwikkelingen.
Uitkeringen IOAW/IOAZ
De onderschrijding op de IOAW en IOAZ wordt veroorzaakt door een lager aantal uitkeringen dan waar rekening mee is gehouden in de begroting. Het gemiddeld uitkeringsbedrag is nagenoeg gelijk aan het verwachte bedrag per uitkering.
Loonkostensubsidie
In de financiële tussenrapportage is al aangekondigd dat we een overschrijding verwachten op de loonkostensubsidie en dat we deze op konden vangen met het overschot op de energietoeslag. De groep die aan het werk gaat met loonkostensubsidie wordt steeds groter. Hier tegenover staat ook een bijdrage van het rijk via de BUIG.
Energietoeslag
Op de energietoeslag is een overschot ontstaan. Het aantal huishoudens waar het rijk in de compensatie rekening mee heeft gehouden is bereikt. De energietoeslag is uitbetaald in twee delen. Niet alle huishoudens hadden recht op het volledige bedrag door gewijzigde omstandigheden. Ook zijn er minder aanvragen bijzondere bijstand ontvangen dan verwacht.
Armoederegelingen
In 2024 is minder beroep gedaan op armoederegelingen dan begroot. In 2024 is het uitvoeringsplan armoede en schulden 2024-2027 vastgesteld. Hierin is onder andere een verhoging van de normen voor het Fonds Deelname Maatschappelijke Activiteiten (FDMA) per 1 januari 2025 opgenomen. Dit kan naar verwachting worden opgevangen binnen het bestaande budget.
Product 13 – Begeleide participatie
Beschut werk
Naast een groter wordende doelgroep (zoals aangegeven in de financiële tussenrapportage 2024) zijn de kosten ook gestegen door een verhoging van de begeleidingskosten per dienstverband. Deze zijn in de loop van het jaar gewijzigd en nog deels met terugwerkende kracht gecorrigeerd. De verhoging van de vergoeding van het rijk die hier tegenover staat heeft via de meicirculaire plaatsgevonden.
Product 14 – Arbeidsparticipatie
Re-integratie/Leer Werk Centrum
We zien voor inwoners die langdurig een uitkering ontvangen steeds vaker mogelijkheden voor een traject richting werk. Dit houdt verband met de stijgende krapte op de arbeidsmarkt en de veranderende vraag van werkgevers. Het laatste kwartaal 2024 zijn we succesvol geweest in het vormen van een aantal extra groepen die worden getraind op het Leer Werk Centrum. Daarnaast zijn er ook op basis van individueel maatwerk meer trajecten aangeboden om inwoners voor te bereiden op de arbeidsmarkt.
Product 16 - Maatwerkdienstverlening 18+
Eigen bijdrage CAK
De geïnde eigen bijdrage is € 54.000 hoger dan begroot. Dit houdt verband met de toenemende doelgroep in de Wmo.
Product 17 – Maatwerkdienstverlening 18-
Jeugdhulp
Zie ook product 19. Per saldo is het tekort op Jeugdhulp € 50.000. Met totale uitgaven van bijna € 13 miljoen komen we daarmee nagenoeg op het begrote bedrag uit. Ondanks stijgende prijzen zijn de totale uitgaven in 2024 door een lager cliëntenaantal maar licht gestegen ten opzichte van 2023.
Hervormingsagenda Jeugd
In het 4e kwartaal 2024 zijn we van start gegaan met de Meppeler ontwikkelagenda jeugdhulp. Hiervoor is een incidenteel budget beschikbaar gesteld van € 100.000. In 2025 gaan we verder met de uitvoering en verwachten we de kosten (voor onder andere het organiseren van bijeenkomsten en het inhuren van externe expertise). Daarom is voorgesteld het budget over te hevelen naar 2025.
Product 18 – Geëscaleerde zorg 18+
Beschermd wonen
Op basis van de voorlopige afrekening Beschermd Wonen (BW) ontvangt gemeente Meppel circa € 1,2 miljoen meer van centrumgemeente Assen dan was begroot. De verwachting was dat het cliëntenaantal wat toe zou nemen doordat er weer een beperking op de instroom van de Wet langdurige zorg (Wlz) is doorgevoerd. De totale kosten zijn echter nagenoeg gelijk aan 2023. Daarnaast is de integratie uitkering die Assen ontvangt is hoger dan 2023. Hierdoor is het overschot toegenomen.
Product 19 – Geëscaleerde zorg 18-
Jeugdhulp
Zie product 17.
Product 20 – Volksgezondheid
Gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD)
Over 2023 is een afrekening ontvangen op basis van een positief resultaat van de GGD. Een deel van de gemeentelijke bijdrage is terug ontvangen.
| Investeringsplanning (bedragen x € 1.000) | Beschikbaar krediet | Begrote inkomsten / bijdrage van derden | Begrote netto-investering | Besteed t/m 2024 | Inkomsten t/m 2024 | Gerealiseerde netto-investering | Begroot vs. realisatie | Project afgerond |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Programma 3 - Sociaal domein | ||||||||
| Wijkcentra | ||||||||
| Duurzame vervanging CV Ketels Leerwerkcentrum | 50 | - | 50 | - | - | - | 50 | Nee |
| Totaal Programma 3 - Sociaal domein | 50 | - | 50 | - | - | - | 50 |
Toelichting
De duurzame vervanging van de CV-ketels bij het Leerwerkcentrum is betrokken in de investeringsopgave van de tijdelijke school in Nieuwveense landen.