Paragraaf lokale heffingen

In deze paragraaf wordt de informatie over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen, die in de verschillende programma’s staat, compact weergegeven. Op hoofdlijnen wordt een overzicht van de diverse heffingen gegeven en we besteden aandacht aan de geraamde inkomsten en het beleid ten aanzien van die heffingen. Verder wordt de lokale lastendruk ten opzichte van de overige Drentse gemeenten weergegeven en kunt u informatie lezen over het kwijtscheldingsbeleid.

Voor 2024 zijn de lokale heffingen verhoogd met een inflatiecorrectie van 3,1%. Dit percentage is gebaseerd op het verwachte consumentenprijsindexcijfer (CPI) uit het Centraal Economisch Plan. De onroerende zaakbelasting (ozb), rioolheffing,  afvalstoffenheffing, havengelden en de lijkbezorgingsrechten zijn hierop een uitzondering. Bij de ozb wordt naast de inflatiecorrectie een algemene verhoging van 10% toegepast. Dit is conform de vastgestelde PPN. De lijkbezorgingsrechten zijn niet verhoogd en gelijk gebleven aan 2023. De havengelden, onderdeel pleziervaart vaste ligplaatsen wordt naast de index verhoogd met 5%, onderdeel passantenligplaatsen en kampeerterrein met 15% en beroepsvaart met 5%. Voor de rioolheffing en reinigingsheffing is het uitgangspunt 100% kostendekkendheid.

De Waarderingskamer controleert en beoordeelt gemeenten op de uitvoering van de Wet WOZ. De mogelijkheid om de WOZ-waarden van andere woningen te raadplegen via www.woz-waardeloket.nl wordt door veel Nederlanders gewaardeerd en benut. Ingaande 2022 is het verplicht om de berekening van de taxaties van woningen te doen op basis van de oppervlakte van een woning. 

Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de Gemeentewet. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gebonden en ongebonden belastingen.

Ongebonden belastingen die in Meppel worden geheven zijn:
-Onroerende zaakbelasting;
-Parkeerbelasting;
-Precariobelasting.

De opbrengsten van de ongebonden belastingen behoren tot de algemene dekkingsmiddelen en zijn vrij te besteden. Ongebonden belastingen die niet worden geheven in Meppel zijn roerende zaakbelasting, hondenbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting.

Naast ongebonden belastingen kan een gemeente rechten heffen. Dit zijn vergoedingen voor concrete prestaties door de gemeente geleverd. De rechten die in Meppel worden geheven zijn:
-Rioolheffing;
-Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten;
-Naheffingsaanslagen parkeren;
-Havengelden;
-Lijkbezorgingsrechten;
-Marktgelden;
-Leges.

De opbrengst van de rechten is niet vrij besteedbaar. De tarieven van rechten moeten zodanig worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden (maximaal 100% kostendekkendheid). Naast de directe kosten worden ook de overheadkosten (de zogenaamde indirecte kosten) meegenomen in de bepaling van het tarief.

De OZB zijn veruit de belangrijkste gemeentelijke belastingen. Er zijn drie belastingsoorten, namelijk:
1 een belasting geheven van eigenaren van woningen;
2 een belasting geheven van eigenaren van niet-woningen;
3 een belasting geheven van gebruikers van niet-woningen.

De raming van de OZB is voor 2024 ten opzichte van de vorige meerjarenbegroting naast de verhoging van de inflatiecorrectie van 3,1%  extra verhoogd met 10% en een autonome stijging als gevolg van verbouw/nieuwbouw.

De heffingsgrondslag van de OZB is gebaseerd op de waarde zoals vastgesteld in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ). Het OZB bedrag wordt berekend op basis van een percentage (het tarief) van de WOZ waarde.

In de gemeente Meppel worden de parkeertarieven gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te dekken en om het parkeren binnen de gemeente te reguleren. Meppel heft parkeergelden bij parkeermeters en -automaten en via parkeervergunningen.

Bij parkeergarage Keyserstroom, parkeergarage Kromme Elleboog en parkeerterrein Stadhuis worden parkeergelden achteraf geïnd. Voor 2024 worden de tarieven voor het betaald parkeren weer in lijn gebracht met de tarieven uit het beleidsplan parkeren 2017. 

De tabel hieronder laat zien wat de tarieven zijn van onze gemeente en in relatie tot omliggende gemeenten voor 2023 en 2022. Voor Meppel zijn de tarieven voor 2024 toegevoegd. Van de andere gemeenten zijn die nog niet bekend.

Precariobelasting is een belasting voor personen of bedrijven die voorwerpen hebben op, onder of boven openbare gemeentegrond. Openbare gemeentegrond is grond waarvan de gemeente eigenaar is, die bestemd is voor algemeen gebruik en waarbij iedereen belang kan hebben. Voor terrassen of vaste standplaatsen wordt bijvoorbeeld precariobelasting geheven. 

Het tarief rioolheffing voor 2024 is ten opzichte van 2023 verhoogd met € 6,00 per aansluiting en komt daarmee op € 183. De kosten voor het beheren en in stand houden van het rioolstelsel worden uit de opbrengst rioolheffing betaald. Er is sprake van een dekkingspercentage van 100%.

Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente is verplicht de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Daarom is ieder huishouden verplicht bij te dragen in de kosten van afvalinzameling. Het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden.

Reinigingsrecht wordt geheven voor de afvoer van bedrijfsafval en mag alleen in rekening worden gebracht als ook daadwerkelijk een dienst wordt geleverd.

Het tarief afvalstoffenheffing voor 2024 is ten opzichte van 2023 verhoogd met € 6,00 en komt daarmee op € 218 per huishouden.  Er is sprake van een dekkingspercentage van 100%.

Een naheffingsaanslag parkeerbelastingen wordt opgelegd als een auto op een terrein met een betaalautomaat of bij een parkeermeter wordt geparkeerd en niet is betaald of wanneer de parkeertijd is
verstreken. Per 1 januari 2024 bedraagt het maximumbedrag dat voor een naheffingsaanslag aan kosten in rekening mag worden gebracht € 76,70.

Onder de naam ‘havengeld’ wordt een recht geheven voor het gebruik van de haven met een vaartuig. De kosten van door de gemeente verstrekte diensten in de haven worden deels gedekt uit de
opbrengst havengeld. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in beroepsvaart en pleziervaart.  De  havengelden voor vaste ligplaatsen wordt bij de pleziervaart naast de index verhoogd met 5%. De  passantenligplaatsen en kampeerterrein met 15% en de beroepsvaart met 5%.

Leges zijn rechten die worden geheven voor verstrekte diensten. In de legesverordening zijn bepalingen opgenomen over de activiteiten waarvoor de gemeente leges in rekening brengt, welke tarieven en de
grondslag. De nieuwe legesverordening is onderverdeeld in drie hoofdstukken (zie tabel). Ook voor dit jaar is beoordeeld in hoeverre de leges en tarieven kostendekkend zijn.

Op basis van de verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. Het dekkingspercentage bedraagt 44%. Bij de PPN is besloten om de tarieven niet te verhogen.

Marktgeld wordt geheven voor het hebben van een standplaats op de markt. De tarieven mogen niet meer dan kostendekkend zijn. Het dekkingspercentage bedraagt 25%.

In de tabel hieronder zijn de geraamde opbrengsten voor 2024 vergeleken met de raming van 2023 en de werkelijke opbrengst over 2022.

Het kwijtscheldingsbeleid is vastgelegd in de Leidraad Invordering. De hierin gestelde criteria zijn afgeleid van de regelgeving van het rijk. Bij het behandelen van een kwijtscheldingsverzoek vindt een inkomens- en vermogenstoets plaats. De normen voor kwijtschelding worden landelijk bepaald. Als een belastingschuldige noch betalingscapaciteit noch vermogen heeft, wordt kwijtschelding van
afvalstoffenheffing en rioolheffing verleend. In incidentele gevallen komt het voor dat ook de onroerende zaakbelasting wordt kwijtgescholden.
Bij de bepaling van kwijtschelding houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud. Er is bewust geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om lagere normen (90% of 95%) te hanteren om zodoende de meest ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Ook kleine ondernemers komen voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking. In onderstaande tabel staan de bedragen die in 2022, 2023 en 2024 met kwijtschelding zijn gemoeid.

In de volgende tabel geven we een overzicht van de woonlasten van alle Drentse en naburige gemeenten voor 2023. Een aantal Drentse gemeenten kent tariefdifferentiatie voor afvalstoffenheffing en/of rioolheffing.

Deze woonlasten zijn afkomstig uit het atlas van Coelo. Dit is het kennisinstituut op het gebied van lokale en regionale lasten. Zij zijn vanaf het jaar 2022 overgegaan op een andere rekenmethodiek voor de gemiddelde WOZ-waarde . Tot en met 2021 ging Coelo bij de berekening van de gemiddelde WOZ-waarde uit van de koop- en huurwoningen samen. Vanaf 2022 gaan ze bij de berekening uit van de gemiddelde WOZ-waarde van alleen de koopwoningen.