Algemene dekkingsmiddelen

Dit overzicht gaat onder meer over de algemene dekkingsmiddelen. Het kenmerk van deze dekkingsmiddelen is dat ze vrij besteedbaar zijn. Ze zijn dus niet aan een bepaald programma gebonden. In dit overzicht wordt de gemeentefondsuitkering, de gemeentelijke belastingen, dividend en het saldo op de financieringsfunctie (zoals rente voor- en nadelen) verantwoord. De algemene dekkingsmiddelen vormen de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 12. Daarnaast staat hier de verplichte post onvoorzien.

Specifieke dekkingsmiddelen zijn bijvoorbeeld de opbrengst afvalstoffenheffing, de opbrengst rioolheffing maar ook de specifieke uitkeringen van het rijk zoals de Gebundelde Uitkering (BUIG: zie programma 3). De specifieke dekkingsmiddelen staan opgenomen in de betreffende programma’s in deze begroting. Ze verlagen het saldo van lasten en baten op het betreffende programma.

Beleidskader
- Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV);
- Financieel toezichtskader provincie Drenthe;
- Financiële verordening en overige (financiële) beleidsnotities.

Algemene Ondersteuning
Hier staan met name de toevoegingen en onttrekking aan de reserves en voorzieningen. Ook staat hier de afrekening met de belastingdienst van de btw over voorgaande jaren. 

Onvoorziene uitgaven
In de begroting is een post onvoorziene uitgaven incidenteel opgenomen van € 50.000. Het bedrag is volledig besteed. Het is ingezet voor een donatie van € 25.000 aan Giro555 om hulp te bieden aan de getroffen gebieden in Turkije en Syrie als gevolg van de aardbeving. Daarnaast was € 25.000 nodig voor onderzoek en het veilig stellen van de BOAZ-brug. 

Deelnemingen
De inkomsten uit de deelnemingen in de vorm van dividend worden hier geraamd.  We hebben dit jaar ongeveer € 700.000 aan dividend ontvangen van N.V. Rendo, BNG, Wadinko en Enexis. Het grootste aandeel daarin komt van N.V. Rendo (€ 560.000). In de paragraaf 'verbonden partijen' worden de deelnemingen toegelicht. Verder is hier de bijstorting in het aandelenbelang van MeppelEnergie verantwoord. Het gaat om een krediet van € 1,2 miljoen waarvoor een onttrekking uit de Algemene bufferreserve is gedaan (raadsbesluit van 22 juni 2023).

Belastingen en invorderingen (lokale heffingen)
Hier staat de opbrengst onroerende zaakbelasting (OZB), de Bedrijven Investeringszone (BIZ)-bijdrage die wordt geheven van de ondernemers en de precariobelasting op terrassen.

We hebben ongeveer € 9,9 miljoen aan OZB voor woningen (eigendom) en niet-woningen (zowel gebruik als eigendom) ontvangen.  De werkelijke opbrengst is daarmee € 100.000 lager dan de raming oftewel een geringe afwijking van ongeveer 1%.  Ten opzichte van het vorige belastingjaar (2022) is de opbrengst verhoogd met een inflatiecorrectie van 2,5% en is een autonome stijging meegenomen als gevolg van verbouw/nieuwbouw.

In het centrum van Meppel is een bedrijveninvesteringszone (BIZ) van kracht waarvoor ondernemers/pandgebruikers jaarlijks belasting betalen, de BIZ-bijdrage. De BIZ-bijdrage die we ontvangen (in 2023 € 188.000) betalen we grotendeels door als subsidie aan de stichting BIZ centrum Meppel (zie programma 10). Gebruikers betalen alleen een BI|Z-bijdrage voor onroerende zaken die voor een onderneming worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan winkels en kantoren. De BIZ-bijdrage geldt niet voor woningen .  

De opbrengst precariobelasting bedraagt over het jaar 2023 € 60.000. Het wordt geheven voor het gebruik van gemeentegrond.

In de paragraaf Lokale heffingen wordt een toelichting gegeven op het beleid en de opbrengsten van belastingen. De kosten van invordering van belastingen en de waardebepaling van de onroerende zaken (wet WOZ) zijn geraamd in programma 12 Burgerzaken. 

Gemeenten ontvangen geld van het rijk uit het gemeentefonds om hun taken uit te voeren. Het is de grootste inkomstenpost voor elke gemeente. Gemeenten mogen zelf bepalen waar ze dit geld aan besteden. Uiteraard wel binnen de regels van de wet. Op drie tijdstippen in het jaar komt meestal informatie over de gemeentefondsuitkeringen. In mei, september en december. Mei geeft de vertaling van de Voorjaarsnota van de rijksoverheid, september geeft de vertaling van de Miljoenennota en december rondt het uitkeringsjaar zoveel mogelijk af op basis van de Najaarsnota. In deze jaarstukken is voor het bepalen van de omvang van de gemeentefondsuitkering de laatst ontvangen decembercirculaire 2023 de basis. 

Andere verdeling met ingang van 2023
Hoeveel geld een individuele gemeente uit het gemeentefonds krijgt, hangt af van de kenmerken en de belastingcapaciteit van een gemeente. Met ingang van 2023 heeft het rijk een andere verdeling onder gemeenten ingevoerd van de “landelijke pot” van ruim € 35 miljard. Het doel van deze herziene verdeling is een stabiel verdeelmodel dat zo goed mogelijk aansluit bij de kosten van gemeenten. Het model is geen eindstation en zal continu onderhoud vragen. Voor Meppel heeft de herverdeling niet gunstig uitgepakt. Meppel gaat er op basis van de definitieve verdeling uiteindelijk € 56,00 per inwoner op achteruit. Wel geldt een ingroei-pad waardoor het nadelig effect voor 2023 netto uitkomt op € 5,00 per inwoner.

Onder de tabel "Wat mag het kosten?" is een analyse gegeven van de cijfermatige afwijkingen ten opzichte van de programmabegroting 2023.