Paragraaf lokale heffingen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In deze paragraaf wordt de informatie over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen, die in de verschillende programma’s staat, compact weergegeven. Op hoofdlijnen wordt een overzicht van de diverse heffingen gegeven en we besteden aandacht aan de geraamde inkomsten en het beleid ten aanzien van die heffingen. Verder wordt de lokale lastendruk ten opzichte van de overige Drentse gemeenten weergegeven en kunt u informatie lezen over het kwijtscheldingsbeleid.

Actuele ontwikkelingen

Terug naar navigatie - Actuele ontwikkelingen

Voor 2023 zijn de lokale heffingen verhoogd met een inflatiecorrectie van 2,5% met uitzondering van de lijkbezorgingsrechten. Voor de afvalstoffen- en rioolheffing is het uitgangspunt 100% kostendekkendheid. Voor de afvalstoffen- en rioolheffing is het uitgangspunt 100% kostendekkend. Het tarief van de rioolheffing is gestegen met € 3,00 ten opzichte van het jaar 2022. Een aantal andere heffingen zijn meer kostendekkend gemaakt door een algemene verhoging. Dat geldt voor het havengeld (beroepsvaart en pleziervaart).

Wet WOZ: De Waarderingskamer controleert en beoordeelt gemeenten op de uitvoering van de Wet WOZ. De mogelijkheid om de WOZ-waarden van andere woningen te raadplegen kan via www.woz-waardeloket.nl. De waarderingskamer heeft een controle uitgevoerd in het jaar 2023 naar onze werkprocessen en wij hebben hierbij heeft de (maximaal te behalen) 5 sterren behouden.  De markt van de woningen is met 17% enorm gestegen en we krijgen fors meer bezwaren binnen van NCNP-bureau's, dat resulteerde in een forse stijging van bezwaren en beroepen ten opzichte van belastingjaar 2022. 

Overzicht belastingen en heffingen

Terug naar navigatie - Overzicht belastingen en heffingen

Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de Gemeentewet. Er wordt onderscheid gemaakt tussen gebonden en ongebonden belastingen.

Ongebonden belastingen die in Meppel worden geheven zijn:
-Onroerende zaakbelasting;
-Parkeerbelasting;
-Precariobelasting.

De opbrengsten van de ongebonden belastingen behoren tot de algemene dekkingsmiddelen en zijn vrij te besteden. 

Naast ongebonden belastingen kan een gemeente rechten heffen. Dit zijn vergoedingen voor concrete prestaties door de gemeente geleverd. De rechten die in Meppel worden geheven zijn:
-Rioolheffing;
-Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten;
-Naheffingsaanslagen parkeren;
-Binnenhavengelden;
-Lijkbezorgingsrechten;
-Marktgelden;
-Leges.

De opbrengst van de rechten is niet vrij besteedbaar. De tarieven van rechten moeten zodanig worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden (maximaal 100% kostendekkendheid). Naast de directe kosten worden ook de overheadkosten (de zogenaamde indirecte kosten) meegenomen in de bepaling van het tarief.

Naast deze belastingen hebben wij nog een bestemmingsheffing op onroerende zaken in het centrum, de  Bedrijveninvesteringszone (BIZ).  De opbrengst van deze heffing keren wij uit als subsidie aan de Stichting BIZ Centrum Meppel.  De  bijdrage wordt ingezet voor het op peil houden van het goede ondernemersklimaat in de binnenstad. 

Onroerende zaakbelasting(OZB)

Terug naar navigatie - Onroerende zaakbelasting(OZB)

De OZB zijn veruit de belangrijkste gemeentelijke belastingen. Er zijn drie belastingsoorten, namelijk:
1 een belasting geheven van eigenaren van woningen;
2 een belasting geheven van eigenaren van niet-woningen;
3 een belasting geheven van gebruikers van niet-woningen.

De raming van de OZB is voor 2023 ten opzichte van de vorige meerjarenbegroting verhoogd met de index (2,5%). Verder is rekening gehouden met de autonome stijging als gevolg van verbouw/nieuwbouw.

De heffingsgrondslag van de OZB is gebaseerd op de waarde zoals vastgesteld in het kader van de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ). Het OZB bedrag wordt berekend op basis van een percentage (het tarief) van de WOZ waarde. In de opbrengst OZB is een opslag meegenomen voor het Ondernemersfonds. Dit fonds is van en voor alle ondernemers in onze gemeente. 

De tarieven OZB voor het belastingjaar 2023 worden bepaald door de geraamde opbrengst OZB 2023 te relateren aan de totaal geraamde WOZ-waarden naar de peildatum 1 januari 2022. Het te betalen OZB-bedrag is een percentage (het tarief) van de WOZ-waarde.

Parkeerbelasting

Terug naar navigatie - Parkeerbelasting

In de gemeente Meppel worden de parkeertarieven gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te dekken en om het parkeren binnen de gemeente te reguleren. Meppel heft parkeergelden bij parkeermeters en -automaten en via parkeervergunningen.

Bij parkeergarage Keyserstroom, parkeergarage Kromme Elleboog en parkeerterrein Stadhuis worden parkeergelden achteraf geïnd. 

De tabel hieronder laat zien wat de tarieven zijn van onze gemeente en in relatie tot omliggende gemeenten voor 2022 en 2023.

Tarieven per uur Meppel Hoogeveen Zwolle
2022 2023 2022 2023 2022 2023
Centrum (zone 1) 1,85 1,95 1,80 1,85 3,00 3,30
Buitenring (zone 2) 1,50 1,60 nvt nvt 2,00 2,20
zone 3 0,85 0,95 nvt nvt 1,20 1,30
Tijden betaald parkeren ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur ma t/m za 9:00-18:00, vrij 18:00-21:00 uur ma t/m za 9:00-23:00 uur, zo 13:00-17:00 uur

Precariobelasting

Terug naar navigatie - Precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven voor het gebruiken van openbare grond van de gemeente. Voor terrassen of vaste standplaatsen wordt bijvoorbeeld precariobelasting geheven. 

Rioolheffing

Terug naar navigatie - Rioolheffing

Rioolheffing wordt opgelegd aan de gebruikers van een perceel waar direct of indirect water op het riool wordt afgevoerd. Er wordt een vast bedrag aan rioolheffing in rekening gebracht, onafhankelijk van de hoeveelheid geloosd water. Het tarief rioolheffing bedraagt in 2023 € 177 per aansluiting. De kosten voor het beheren en in stand houden van het rioolstelsel worden uit de opbrengst rioolheffing betaald.

Als het dekkingspercentage hoger is dan 100% wordt de meeropbrengst in de egalisatievoorziening gestort. De stand van de voorziening komt daarmee op 31 december 2023 op € 2,4 miljoen. 

Berekening van kostendekkendheid Rioolheffing
Taakveld 7.2 Riolering, Product 64 Riolering Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 2.226.000 2.149.500
Inkomsten, excl. heffingen 0 0
Netto kosten taakveld 2.226.000 2.149.500
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer, activiteit straatreiniging 161.000 140.700
Taakveld 5.7 Openbaar groen en recreatie, activiteit leggers schouw en waterlossing 83.000 85.600
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 86.000 95.100
Taakveld 6.3 Inkomensregelingen, activiteit kwijtschelding 150.000 133.600
BTW 314.000 320.600
Totale kosten 3.020.000 2.925.100
Opbrengst rioolheffing -2.960.000 -3.022.800
Dekkingspercentage 98% 103%
Mutatie op de voorziening -60.000 97.700

Reinigingsheffingen

Terug naar navigatie - Reinigingsheffingen

Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft de plicht de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Daarom is ieder huishouden verplicht bij te dragen in de kosten van afvalinzameling. Het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden. Het tarief afvalstoffenheffing voor 2023 bedraagt € 212.  Reinigingsrecht wordt geheven voor de afvoer van bedrijfsafval en mag alleen in rekening worden gebracht als ook daadwerkelijk een dienst wordt geleverd.

De kosten voor het inzamelen, afvoeren en storten van afval worden uit de opbrengst van de afvalstoffenheffing betaald. Als het dekkingspercentage hoger is dan 100% wordt de meeropbrengst in de voorziening afvalstoffenheffing gestort.

Als het dekkingspercentage hoger is dan 100% wordt de meeropbrengst in de egalisatievoorziening gestort. De stand van de voorziening komt daarmee op 31 december 2023 op € 393.800. 

Berekening van kostendekkendheid Reinigingsheffingen
Taakveld 7.3 Afval, Product 55 Afvalinzameling Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 3.436.000 3.077.500
Inkomsten, excl. heffingen -1.012.000 -691.400
Netto kosten taakveld 2.424.000 2.386.100
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer, activiteit straatreiniging 161.000 140.700
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 237.000 264.000
Taakveld 6.3 Inkomensregelingen, activiteit kwijtschelding 170.000 160.100
BTW 400.000 386.600
Totale kosten 3.392.000 3.337.500
Opbrengst heffingen -3.381.000 -3.375.200
Dekkingspercentage 100% 101%
Mutatie op de voorziening -11.000 37.700

Naheffingsaanslag parkeren

Terug naar navigatie - Naheffingsaanslag parkeren

Om ervoor te zorgen dat automobilisten tijdig en voldoende betalen worden controles uitgevoerd. Bij geconstateerde overtredingen legt de parkeercontroleur een naheffingsaanslag (parkeerboete) op.

Berekening van kostendekkendheid Naheffingsaanslagen parkeren
Taakveld 2.2 Parkeren, Product 65 Parkeren Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 182.001 177.477
Inkomsten, excl. Heffingen 0 0
Netto kosten taakveld 182.001 177.477
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 37.851 42.248
Totale kosten 219.852 219.725
Opbrengst heffingen -50.000 -40.393
Dekkingspercentage 23% 18%

Binnenhavengelden

Terug naar navigatie - Binnenhavengelden

Onder de naam ‘binnenhavengeld’ wordt een recht geheven voor het gebruik van de haven met een vaartuig. Voor 2023 is voor de beroepsvaart een algemene verhoging toegepast van 5%. Voor de pleziervaart is een verhoging van de opbrengst opgenomen van jaarlijks gemiddeld 10% (vaste ligplaatsen 5% en passanten inclusief campers 15%). De kosten van door de gemeente verstrekte diensten in de haven worden gedeeltelijk uit de opbrengst van het binnenhavengeld opgevangen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in beroepsvaart en pleziervaart.

Berekening van kostendekkendheid Binnenhavengelden - Beroepsvaart
Taakveld 2.4 Economische havens en waterwegen, Product 62 Water, activiteit beroepsvaart Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 211.233 192.851
Inkomsten, excl. heffingen 0 0
Netto kosten taakveld 211.233 192.851
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 verkeer en vervoer, product 60 activiteit onderhoud civiele kunstwerken 189.346 183.303
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit beheer en onderhoud watergangen (25%) 10.240 9.812
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit onderhoud havenvoorzieningen (80%) 100.318 106.418
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit brugwachterlocaties (80%) 36.030 29.401
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit havenkantoor (67%) 32.311 41.759
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 9.463 10.562
Totale kosten 588.941 574.106
Opbrengst heffingen -236.961 -207.628
Dekkingspercentage 40% 36%
Berekening van kostendekkendheid Binnenhavengelden - Pleziervaart
Taakveld 2.3 Recreatieve havens, Product 62 Water, activiteit pleziervaart Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 92.766 73.183
Inkomsten, excl. heffingen 0 0
Netto kosten taakveld 92.766 73.183
Toe te rekenen kosten
Taakveld 2.1 verkeer en vervoer, product 60 activiteit onderhoud civiele kunstwerken 111.126 111.990
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit beheer en onderhoud watergangen (25%) 10.240 9.812
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit onderhoud havenvoorzieningen (20%) 25.080 26.605
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit brugwachterlocaties (20%) 9.008 7.350
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen, activiteit havenkantoor (33%) 15.928 20.568
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 9.463 10.562
Totale kosten 273.611 260.070
Opbrengst heffingen -163.130 -156.326
Dekkingspercentage 60% 60%

Leges

Terug naar navigatie - Leges

Leges is de aanduiding voor rechten die worden geheven voor het genot van verstrekte diensten. In de legesverordening zijn bepalingen opgenomen over de activiteiten waarvoor de gemeente leges in rekening brengt. Verder staan daarin de tarieven en de grondslagen bij het heffen van de leges. De legesverordening is onderverdeeld in drie titels (zie tabel).

Legestarieven mogen op begrotingsbasis niet meer dan kostendekkend zijn. De kostendekkendheid mag bij titel 1 en titel 2 voor het totaal van de onderdelen niet meer dan 100% zijn. Binnen titel 3 geldt de maximale kostendekkendheid van 100% voor elk afzonderlijk tarief van de geraamde lasten en baten.

Het verschil in dekkingspercentage tussen begroting en werkelijkheid wordt verklaard door:
Titel 1: de werkelijke opbrengst leges voor reisdocumenten en rijbewijzen is hoger dan begroot. Dit als gevolg van meer aanvragen. Voor reisdocumenten zien we een inhaaleffect als gevolg van corona. 
Titel 2: het begrote dekkingspercentage van 83,6% is gebaseerd op de oorspronkelijk geraamde opbrengst leges omgevingsvergunningen van € 853.000. Deze raming is tussentijds (via de bestuursrapportage) al bijgesteld met € 450.000 naar € 1.303.000. De werkelijke opbrengst sluit daar nagenoeg bij aan. 
Titel 3: de werkelijke opbrengst van de leges APV/bijzondere wetten zijn lager als gevolg van minder aanvragen. 

Recapitulatie Titel 1,2 en 3
Totaal Werkelijke lasten Werkelijke baten Werkelijke dekking Begrote dekking
Kostendekking Titel 1 444.990 478.748 107,6% 84,6%
Kostendekking Titel 2 1.197.413 1.321.538 110,4% 83,6%
Kostendekking Titel 3 68.670 14.997 21,8% 36,5%
Kostendekking totale tarieventabel 1.749.251 1.815.283 103,8% 81,8%

Lijkbezorgingsrechten

Terug naar navigatie - Lijkbezorgingsrechten

Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor verleende diensten door de gemeente.

Berekening van kostendekkendheid Lijkbezorgingsrechten
Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria, Product 30 Begraafplaatsen Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 431.757 469.297
Inkomsten, excl. heffingen -5.700 -6.988
Netto kosten taakveld 426.057 462.309
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 47.313 52.810
Totale kosten 473.370 515.119
Opbrengst heffingen -280.000 -240.559
Dekkingspercentage 59% 47%

Marktgelden

Terug naar navigatie - Marktgelden

Marktgeld wordt geheven voor het hebben van een standplaats op de markt.

Berekening van kostendekkendheid Marktgelden
Taakveld 3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen, Product 35 Bijzondere wetgeving, activiteit markten Begroting Werkelijk
Kosten, incl. (omslag) rente 75.971 83.210
Inkomsten, excl. heffingen 0
Netto kosten taakveld 75.971 83.210
Toe te rekenen kosten
Taakveld 0.4 Overhead incl. (omslag) rente 9.463 10.562
Totale kosten 85.434 93.772
Opbrengst heffingen -23.000 -23.874
Dekkingspercentage 27% 25%

Opbrengsten van alle heffingen

Terug naar navigatie - Opbrengsten van alle heffingen

In de tabel zijn de gerealiseerde opbrengsten voor 2022 vergeleken met de geraamde opbrengsten en de werkelijke opbrengsten 2023.

Heffingsoort Realisatie 2022 Begroting 2023 Begroting 2023 Realisatie 2023
Bedragen x € 1.000 Primitief (na wijziging)
OZB gebruikers niet-woningen 1.878 1.953 1.953 2.013
OZB eigenaren niet-woningen 3.087 3.079 3.079 2.997
OZB eigenaren woningen 4.816 4.985 4.985 4.899
Onroerende zaakbelasting 9.781 10.017 10.017 9.909
Afvalstoffenheffing/reinigingsrecht 3.359 3.381 3.381 3.375
Rioolheffing 2.939 2.960 2.960 3.022
Parkeerbelasting 1.367 1.610 1.510 1.493
Precariobelasting 57 64 64 60
Lijkbezorgingsrechten 231 280 280 241
Leges omgevingsvergunning 1.739 853 853 1.322
Leges burgerzaken 520 340 340 479
Leges europese dienstenrichtlijn 10 24 24 15
Leges totaal 2.270 1.218 1.218 1.815
Marktgelden 25 23 23 24
Havengeld beroepsvaart 266 237 237 208
Havengeld pleziervaart 139 163 163 156
Liggelden 10 7 7 14
415 407 407 378
Totaal 20.444 19.960 19.860 20.317

Kwijtschelding

Terug naar navigatie - Kwijtschelding

Het kwijtscheldingsbeleid is vastgelegd in de Leidraad Invordering. De hierin gestelde criteria zijn afgeleid van de regelgeving van het rijk. Bij het behandelen van een kwijtscheldingsverzoek vindt een inkomens- en vermogenstoets plaats. De normen voor kwijtschelding worden landelijk bepaald. Als een belastingschuldige noch betalingscapaciteit noch vermogen heeft, wordt kwijtschelding van afvalstoffenheffing en rioolheffing verleend. In incidentele gevallen komt het voor dat ook de onroerendezaakbelasting wordt kwijtgescholden.

Bij de bepaling van kwijtschelding houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud. Er is bewust geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om lagere normen (90% of 95%) te hanteren om zodoende de meest ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Ook kleine ondernemers komen voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking.
In onderstaande tabel staan de bedragen die in 2022 en 2023 met kwijtschelding zijn gemoeid.

Kwijtschelding Realisatie 2022 Begroting 2023 Realisatie 2023
Bedragen x € 1.000
Afvalstoffenheffing 163 170 156
Rioolheffing 134 150 130
Totaal 297 320 286

Lokale lastendruk

Terug naar navigatie - Lokale lastendruk

In de volgende tabel geven we een overzicht van de woonlasten van alle Drentse en naburige gemeenten voor 2023. Meppel staat op nummer 3 in het rijtje van voordelige gemeenten in Drenthe en de directe omgeving van Meppel. Een aantal Drentse gemeenten kent tariefdifferentiatie voor afvalstoffenheffing en/of rioolheffing.

Woonlastendruk
Gemeente OZB Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totale woonlasten
Mph Mph
Tynaarlo 370 186 176 732
Steenwijkerland 288 254 203 745
Meppel 372 212 177 761
AA en Hunze 368 250 161 779
Midden-Drenthe 336 229 239 804
De Wolden 385 219 234 838
Staphorst 413 249 208 870
Assen 451 265 173 889
Hoogeveen 457 287 154 898
Emmen 413 282 217 912
Noordenveld 384 257 277 918
Westerveld 437 310 226 973
Coevorden 473 306 223 1002
Borger-Odoorn 531 234 411 1176
Bron: www.coelo.nl
Mph = Meerpersoonshuishouden (2 personen of meer)
Note: Borger-Odoorn, de Wolden, Staphorst, Emmen en Steenwijkerland hebben Diftar

Gemiddelde lastendruk Meppel

Terug naar navigatie - Gemiddelde lastendruk Meppel

In het onderstaand overzicht zetten we de ontwikkeling van de gemiddelde lokale lastendruk in Meppel in de jaren 2020 tot en met 2023 op een rij.

Deze woonlasten zijn afkomstig uit het atlas van Coelo. Dit is kennisinstituut op het gebied van lokale en regionale lasten. Zij zijn vanaf het jaar 2022 overgegaan op een andere rekenmethodiek voor de gemiddelde WOZ-waarde. Tot en met 2021 ging Coelo bij de berekening van de gemiddelde WOZ-waarde uit van de koop- en huurwoningen samen. Vanaf 2022 gaan ze bij de berekening uit van de gemiddelde WOZ-waarde van alleen de koopwoningen. Hierdoor zit er een groot verschil in de gemiddelde waarde woning.

2020 2021 2022 2023
Gemiddelde waarde woning 210.000 228.000 307.000 361.000
Woonlasten
Ozb woningen 267 292 366 372
Afvalstoffenheffing 202 209 212 212
Rioolheffing 174 174 174 177
Totaal woonlasten 643 675 752 761