Programma 11: Duurzaamheid

Wat valt onder dit programma?

Terug naar navigatie - Wat valt onder dit programma?

Onder programma 11 Duurzaamheid valt de ontwikkeling en uitvoering van het duurzaamheidsbeleid. Het gaat om energietransitie, klimaatadaptatie, de zorg voor natuur, landschap, biodiversiteit, circulaire economie, grondstoffeninzameling en de wettelijke milieu- en klimaattaken.

Beleidskaders
- Programma duurzaamheid 2020-2023
- Regionale Energiestrategie (RES) 1.0
- Warmte transitievisie
- Regionale klimaatadaptatiestrategie
- Grondstoffenbeleidsplan 2021-2024
- Afvalstoffenverordening
- Kadernota Zo doen we groen 2015

Samenwerkingsverbanden
- RES Drenthe
- Werkregio DPRA Fluvius
- Regio Zwolle
- Markerein
- RUD Drenthe
- IVN-Drenthe (scholennetwerk)
- Drents energieloket
- Lokale energiecoöperaties/-werkgroepen (EC-Nijeveen, EC-Slingenberg, Nieuwveense landen)
- Samenwerkingsverband Zuidwest Drenthe
- Gebiedscoöperatie Zuidwest Drenthe

Relaties met andere beleidsterreinen
Duurzaamheid heeft raakvlakken met veel beleidsterreinen. Zowel in het Fysiek domein, het Sociaal domein als de eigen bedrijfsvoering. Het realiseren van de ambities en doelen op het gebied van klimaat, energie en milieu vragen inspanningen op vrijwel alle beleidsterreinen. Binnen het programma Duurzaamheid worden veel ambities en doelen geformuleerd, uitgewerkt en aangejaagd. Veel van de concrete resultaten moeten gerealiseerd worden binnen de andere programma’s.

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

Op gebied van energie, klimaat, biodiversiteit, gezond leefmilieu, circulaire economie en grondstoffeninzameling werken we aan langetermijndoelen die zijn vastgelegd in Meppeler, regionale en landelijke afspraken.

De langetermijndoelen zijn:
- In 2030 55% reductie van CO2 (ten opzichte van 1990);
- In 2030 zijn alle gemeentelijke gebouwen van het aardgas af.
- In 2040 CO2 neutraal (ambitie Meppel);
- In 2050 klimaatbestendig en waterrobuust;
- In 2050 een volledig circulaire economie;
- Zo min mogelijk huishoudelijk restafval en het vergroten van de kwaliteit van de ingezamelde huishoudelijke afvalstromen.
- Behoud en bevorderen van biodiversiteit en natuur.
- Actieve samenwerking met onze inwoners op lokale initiatieven.

Afvalbeheer en grondstoffeninzameling

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Grondstoffen (textiel, papier, GFT, PMD, frituurvetten, elektrische apparaten, glas en grof huishoudelijk afval) en huishoudelijk restafval worden tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten gescheiden ingezameld en voor hergebruik in de markt gezet.

Terug naar navigatie - Grondstoffen (textiel, papier, GFT, PMD, frituurvetten, elektrische apparaten, glas en grof huishoudelijk afval) en huishoudelijk restafval worden tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten gescheiden ingezameld en voor hergebruik in de markt gezet.

Het Meppeler grondstoffenbeleidsplan zet in op verbetering van afvalscheiding en preventie van afval.

Onze hoofdoelen zijn:

  • In 2025 maximaal 60 kg restafval per inwoner per jaar
  • Meer dan 75% afvalscheiding.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Milieuzorg

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Energietransitie

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

In 2040 zijn we een CO2-neutrale gemeente. Daarbij streven we naar 100% lokaal coöperatief eigendom ten aanzien van duurzame energie opwek in 2030 en een stabiele lokale energie-infrastructuur.

Terug naar navigatie - In 2040 zijn we een CO2-neutrale gemeente. Daarbij streven we naar 100% lokaal coöperatief eigendom ten aanzien van duurzame energie opwek in 2030 en een stabiele lokale energie-infrastructuur.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Klimaataanpassing

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Circulaire Economie

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Meppel sluit aan bij de landelijke doelstelling om in 2050 over een circulaire economie te beschikken. Een economie zonder afval, waarbij alles draait op herbruikbare grondstoffen.

Terug naar navigatie - Meppel sluit aan bij de landelijke doelstelling om in 2050 over een circulaire economie te beschikken. Een economie zonder afval, waarbij alles draait op herbruikbare grondstoffen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Landschap, natuur en biodiversiteit

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Behouden, herstellen en bevorderen van biodiversiteit

Terug naar navigatie - Behouden, herstellen en bevorderen van biodiversiteit

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Behouden, herstellen en versterken van landschapsstructuren en streekeigen (stads)natuur

Terug naar navigatie - Behouden, herstellen en versterken van landschapsstructuren en streekeigen (stads)natuur

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Beleidsindicatoren
Indicator Eenheid 2020 2021 2022 2023
Omvang huishoudelijk restafval kg per inwoner 155 155 149 nog niet bekend
Percentage bekende hernieuwbare elektriciteit % 7,2% 8,5% nog niet bekend nog niet bekend
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl
Ontleend aan: CBS Huishoudelijk Afval, berekening waarstaatjegemeente.nl
Opgenomen zijn de uitkomsten van de verplichte beleidsindicatoren conform het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2022 Primaire Begroting 2023 Totaal Begroting 2023 Realisatie2023 Begroot - Rekening 2023
Duurzaamheid
Afvalinzameling
Lasten 3.179 3.436 3.492 3.115 376
Baten -4.011 -4.397 -4.397 -4.067 -331
Totaal Afvalinzameling -832 -961 -906 -951 46
Milieuzorg
Lasten 1.469 2.428 3.424 2.513 911
Baten -38 -473 -1.123 -276 -848
Totaal Milieuzorg 1.431 1.955 2.301 2.237 63
Totaal Duurzaamheid 599 994 1.395 1.286 109
Saldo van baten en lasten 599 994 1.395 1.286 109
Duurzaamheid
Afvalinzameling
Onttrekkingen 0 0 0 0 0
Stortingen 0 0 0 0 0
Totaal Afvalinzameling 0 0 0 0 0
Milieuzorg
Onttrekkingen 0 0 -245 -245 0
Stortingen 0 0 0 0 0
Totaal Milieuzorg 0 0 -245 -245 0
Totaal Duurzaamheid 0 0 -245 -245 0
Totaal reserve mutaties 0 0 -245 -245 0

Analyse financiële afwijkingen

Terug naar navigatie - Analyse financiële afwijkingen
Bedragen x € 1.000
Analyse Incidenteel/
Product Afwijking Structureel
Product 55 - Afvalbeheer en grondstoffeninzameling
Voorziening afvalstoffenheffing (ASH) -49 I
Huishoudelijk afval (restafval) -17 I
Huishoudelijk afval (grof) -10 I
Glasinzameling 33 I
Groente, fruit- en tuinafval (GFT) 8 I
Opbrengst oud papier -119 I
Inzameling van plastic, metalen en drankkartons (PMD) 55 I
Personeelslasten
De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. 129 I
Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 16 I
Product 56 - Milieuzorg
Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUD) -70 I
Lokale Energie Strategie (LES) 60 I
Personeelslasten
De verschillen in de personeelslasten worden centraal toegelicht in de paragraaf bedrijfsvoering. 32 I
Diverse kleine afwijkingen < € 50.000 41 I
Saldo programma 11 - Duurzaamheid 109
+ = voordeel / - = nadeel

Product 55 - Afvalbeheer en grondstoffeninzameling

Voorziening afvalstoffenheffing (ASH)
In de begroting 2023 was voor de exploitatie van het product afval gerekend op een tekort van € 11.400. Nu de jaarrekening is opgemaakt blijkt dat we € 37.700 overhouden. Voor de voorziening ASH betekent dit een positieve ontwikkeling van € 49.000. 

Afvalstromen
Over het algemeen zijn wat meer tonnages afval ingezameld dan in 2022. Omdat het om kleine hoeveelheden gaat, levert dit ten opzichte van de begroting slechts geringe afwijkingen op. Uitzondering hierop is de inzameling van oud papier. De opbrengst van oud papier levert € 119.000 minder op dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door de scherpe prijsdaling van het oud papier. Om dit soort schommelingen in de toekomst te voorkomen is begin 2023 daarom een garantieprijs afgesproken met de afnemer. Dit contract heeft een looptijd van drie jaar. 

Voor het gescheiden inzamelen van PMD ontvangt de gemeente een vaste vergoeding per ton. Deze vergoeding vervalt echter als het PMD afval wordt afgekeurd. Daar komt nog bij dat het afgekeurde PMD als (duur) restafval moet worden verwerkt. In totaal is in 2023 195 ton PMD afgekeurd. Hoewel dit iets minder is dan in 2022, is dit nog steeds (18%) van de aangeboden hoeveelheid. Dat de PMD inzameling over 2023 desondanks een positief resultaat laat zien, komt doordat in de begroting reeds rekening is gehouden met de kosten voor afkeur. 

Wat verder nog opvalt is dat steeds minder inwoners van Meppel hun grof huishoudelijk afval aanbieden bij het ABS in Havelte. Het aantal bezoekers is afgelopen jaren gedaald van ruim 17.200 in 2020 tot 10.400 in 2023. Het effect hiervan op de begroting is beperkt omdat deze ontwikkeling zowel de opbrengsten als de kosten van de exploitatie van het ABS beïnvloed. Tegelijkertijd zien we dat in 2023 meer grof huishoudelijk afval rechtstreeks wordt aangeboden aan onze reinigingsdienst.

Het resultaat van het ABS over 2023 is bij het opmaken van deze jaarstukken nog niet bekend. 

Product 56 - Milieuzorg
Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe (RUD)
In de jaarrekening 2023 wordt een nadelig resultaat vermeld van € 69.800. Dit bedrag omvat de voorschotbetalingen over 2023 alsmede de definitieve afrekening over het jaar 2022 voor een bedrag van € 138.400. Het resultaat van de RUD over 2023 is bij het opmaken van deze jaarstukken nog niet bekend. 

Specifieke Uitkering aanpak energiearmoede
Het Rijk heeft specifieke middelen toegekend voor de aanpak van energiearmoede. Sinds 2022 heeft Meppel een bedrag van € 870.905 ontvangen voor de uitvoering van deze regeling. Hiervan was eind 2023 nog € 776.750 onbenut. Dit saldo is overgeboekt naar 2024. De termijn van besteding en uitvoering eindigt op 31 december 2025. Verantwoording is onderworpen aan het systeem van Single Information (SISA).

Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE)
Het Rijk heeft met ingang van 2023 middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid. Dit geld is specifiek bestemd voor het vergroten van de capaciteit (bemensing) van de organisatie die is belast met de uitvoering van dit beleid. De uitkering bedroeg in 2023 € 649.607. Hiervan is in 2023 € 152.900 ingezet als dekking voor personele kosten. Het restant is overgeboekt naar 2024. De verantwoording gaat via het systeem van SISA. De regeling heeft een looptijd tot 31 december 2025.

Lokale Energie Strategie (LES)
In 2023 is een start gemaakt met een plan van aanpak voor de LES. Oplevering van dit beleidsplan is voorzien in het eerste kwartaal 2024. Voor het opstellen van dit beleidsplan was € 60.000 geraamd. Op basis van het inschrijvingsresultaat is gebleken dat slechts de helft van dit budget benut zal worden. Het benodigde budget wordt overgeheveld naar 2024,  terwijl de rest als voordeel in 2023 kan worden ingeboekt.

Lokale Aanpak Isolatie (LAI) 
Eind 2023 heeft het Rijk aan de gemeente Meppel een uitkering toegekend van € 996.704. Deze specifieke uitkering is gericht op het uitvoeren van een isolatieprogramma ten behoeve van het nemen van energiebesparende maatregelen in slecht geïsoleerde woningen van eigenaar-bewoners. Deze maatregelen moeten voor 31 december 2026 zijn uitgevoerd. In 2023 zijn geen kosten gemaakt. Het volledige bedrag is derhalve overgeboekt naar 2024. Verantwoording is onderworpen aan het systeem van SISA.

Investeringen

Terug naar navigatie - Investeringen
Investeringsoverzicht 2023
Beschikbaar krediet Begrote inkomsten / bijdrage van derden Begrote netto-investering Besteed t/m 2023 Ontvangen t/m 2023 Realisatie netto-investering Restant netto-investering Afsluiten
Programma 11 - Duurzaamheid
Vervanging afzetcontainers 2022 + 2023 80.000 - 80.000 55.070 - 55.070 24.930 Deels
Investeringen klimaatadaptatie 350.000 - 350.000 12.540 - 12.540 337.460 Nee
GFT containers bij hoogbouwlocaties (boven de grond) 252.000 - 252.000 147.777 - 147.777 104.223 Deels
Vrieskist kadavers 15.000 - 15.000 13.905 - 13.905 1.095 Ja
Textielinzameling 73.500 - 73.500 45.300 - 45.300 28.200 Nee
Wagenpark afvalinzameling 515.000 - 515.000 5.075 - 5.075 509.925 Nee
Totaal Programma 11 - Duurzaamheid 1.285.500 - 1.285.500 279.667 - 279.667 1.005.833

Toelichting
Diverse afzetcontainers en zijn inmiddels vervangen. Het restant wordt in 2024 gerealiseerd. Ditzelfde geldt voor de aanschaf van GFT containers bij hoogbouwlocaties.
Het beschikbare krediet voor investeringen klimaatadapatie wordt betrokken in de plannen voor de lokale adaptatiestrategie en lokale uitvoeringsagenda (LAS/LUA).

De aanbesteding van het wagenpark is uitgevoerd in 2023. Levering is voorzien in 2024.

Via de bestuursrapportage 2023 is een krediet beschikbaar gesteld voor de aanschaf van containers voor textielinzameling. Levering is voorzien begin 2024.