Paragraaf verbonden partijen

De wijze van (regionale) samenwerking tussen gemeenten en andere partijen is een belangrijk thema. In toenemende mate wordt een beroep op andere organisaties gedaan via uitbesteding, via inkoop of subsidiëring of via uitvoering door verbonden partijen.

De bijdrage van de verbonden partij aan het beleid van de gemeente is in de diverse beleidsprogramma’s opgenomen. De visie en doelstellingen van de verbonden partij zijn in deze paragraaf vermeld.

Wij geven inzicht in de stand van zaken bij de verschillende categorieën van verbonden partijen en de andere samenwerkingsvormen volgens de indeling:

• Gemeenschappelijke regelingen;
• Vennootschappen en coöperaties;
• Stichtingen en verenigingen;
• Overige verbonden partijen.

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft de vermelding van diverse financiële cijfers voor. Indien geen gegevens beschikbaar zijn over de begrotingsperiode wordt aangesloten bij de laatst bekende financiële gegevens.

Deelname aan gemeenschappelijke regelingen beperkt zich tot taken die in principe tot de gemeente horen. Uit efficiency- of deskundigheidsoogpunt kunnen ze beter in samenwerking met anderen in een zelfstandige organisatie worden uitgevoerd. Door de bestuursdeelname is het mogelijk invloed uit te oefenen en sturing te geven op een goede taakuitoefening.

Openbaar belang
Het uitvoeren van taken op het gebied van milieuwetgeving, milieuregelgeving en milieuhandhaving.

Toelichting
Sinds 2014 is de GR RUD verantwoordelijk voor de uitvoering van alle milieutaken (vergunningverlening en toezicht/handhaving). De gemeenten blijven beleidsverantwoordelijk en verstrekken jaarlijks opdracht aan de RUD voor de uitvoering van de milieutaken. 

Risico's en ontwikkelingen
De afgelopen jaren is via het ontwikkelprogramma de kwaliteit van de organisatie verbeterd. De balans tussen opdrachtgevers en de uitgevoerde werkzaamheden is nog niet optimaal. Onder andere middels het plan van aanpak evaluatie GR RUD wordt hieraan ook gewerkt. Bij structureel achterblijvende productie ontstaan mogelijk milieurisico’s.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Het vergroten van de veiligheid van de inwoners en bezoekers van Drenthe.

Toelichting
De GR Veiligheidsregio Drenthe (VRD) is een gemeenschappelijke regeling van 12 gemeenten in Drenthe waaraan de taken zijn opgedragen op het gebied van brandweerzorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. Onder de VRD vallen dan ook Brandweer Drenthe, Crisisbeheersing en GHOR Drenthe. Ook hoort het in standhouden en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer bij de taken, voortvloeiende uit de daarop betrekking hebbende wet- en regelgeving. Dit in gezamenlijkheid met de veiligheidsregio’s Groningen en Fryslân. Verder werkt de VRD samen met hulpverleningsorganisaties zoals de politie, defensie, energiebedrijf, waterbedrijven en waterschappen. 

Risico's en ontwikkelingen
In 2021 en de eerste maanden van 2022 zijn nog werkzaamheden verricht rondom COVID-19. In maart 2022 heeft de VRD opdracht gekregen om opvang te regelen voor Oekraïense vluchtelingen en later ook bij de bemiddeling van crisisnoodopvang voor asielzoekers. Het vernieuwde crisisplan is ontwikkelt en de werkwijze uit dit plan is al ingezet ten bate van de opvang van vluchtelingen. Als gevolg van personeel voor langdurige crises staan reguliere taken onder druk.

In 2023 is de zoektocht naar een ander, toekomstbestendig systeem voor de brandweerzorg een belangrijk onderwerp. Het huidige bedrijfsmodel van de brandweer vraagt aanpassingen. De VRD gaat voor aanpassingen van de huidige werkwijze en bedrijfsvoering van de brandweer voor de komende 5-10 jaar, met als doel te komen tot moderne brandweerzorg, waarbij vrijwilligheid de basis blijft waarop de brandweer in Drenthe opereert. Die verandering zal geleidelijk en samen met de brandweermensen vorm gegeven worden.

De omgevingswet welke in 2023 in zal gaan heeft invloed op het werk van de brandweer, met name bij de risicobeheersing, maar ook bij de crisisbeheersing en de GHOR. Ook de Wet kwaliteitsborging zal gelijktijdig worden ingevoerd welke invloed heeft op de risicobeheersing. De komende jaren staat de VRD voor de uitdaging om haar advisering op bouwen, externe veiligheid natuurbrandbeheersing en evenementen aan te passen aan de processen die deze nieuwe wetgeving met zich meebrengen. De VRD is al enkele jaren bezig om zich voor de bereiden op deze transitie. Verder zijn de thema’s klimaatadaptatie, duurzaamheid en energietransitie, technologische kansen en bedreigingen en arbeidsmarktontwikkelingen thema’s welke een grotere inspanning vragen. Investeren op kennis en capaciteit is nodig om de adviesrol op gebied van fysieke veiligheid voor gemeenten goed in te kunnen vullen.

Samenwerking met GGD Drenthe is daarnaast een ontwikkeling en ziet vooral op de bedrijfsvoering en informatiebeheer en uitwisseling van data. Bundeling van capaciteit en budget van beide organisaties levert een aanzienlijke resultaatverbetering op waarmee de posities als kennisintensieve en lerende organisaties worden verbeterd. Ook leidt de schaalvergroting door samenwerking tot een meer robuuste, veiliger en kwalitatief betere informatievoorziening.  De VRD heeft samen met de GGD het Verbeterplan informatieveiligheid en privacy opgesteld en hiermee is in 2022 ingestemd. 

Kortom, om als veiligheidsregio voldoende uitgerust te zijn om de taken voor de gemeenten goed te kunnen blijven uitvoeren is op de volgende onderwerpen op korte termijn actie noodzakelijk:
- Crisisbeheersing een kennis- en capaciteitsimpuls geven;
- Brandweerzorg: investering in voldoende brandweervrijwilligers;
- Informatievoorziening en -veiligheid: data en informatie als cruciale componenten;
- Risicobeheersing als expertisepartner op fysieke veiligheid.  

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Samenwerkingsverband tussen alle twaalf Drentse gemeenten om de gezondheid van de inwoners van de twaalf Drentse gemeenten te bewaken, beschermen en bevorderen.

Toelichting
GGD Drenthe houdt toezicht op oa Kinderopvang, WMO, OGGZ. Daarnaast zorgen ze voor een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag en wordt er onderzoek gedaan naar gezondheidssituaties van de Drentse bevolking en geven zij gezondheidsvoorlichtingen en zijn zij verantwoordelijk voor medische milieukunde, infectieziektebestrijding. Verder adviseren zij gemeenten over gezondheidsbeleid en over preventieprojecten op het terrein van gezondheid. Ook Veilig Thuis Drenthe (VTD) valt hieronder waar het voorkomen en stoppen van huiselijk geweld en kindermishandeling centraal staat.                             

Risico's en ontwikkelingen
Ten aanzien van algemene risico’s houdt de GGD een Algemene Reserve van maximaal 2,5% van de omzet voor de basistaken(conform VDG notitie "Samen werken voor Drenthe"). Voor het programma additioneel wordt een opslag van 10% berekend op de kostprijs van de additionele producten. Deze opslag wordt gestort in de risicoreserve. De reserve heeft een maximum-omvang van 33% van de loonkosten van het programma additioneel. Voor Veilig Thuis Drenthe wordt de opslag van 10% niet berekend. De GGD werkt tegen kostprijs voor de gemeenten, met de afspraak dat wanneer de gemeenten het product substantieel wensen terug te brengen aanvullende afspraken worden gemaakt over de dan optredende frictiekosten.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Advisering, voorlichting en kennisontwikkeling, projectontwikkeling en –uitvoering, ontwikkeling en beheer van routestructuren en kwaliteitsbewaking op het gebied van recreatie en toerisme.

Toelichting
Het Recreatieschap Drenthe is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband op het gebied van recreatie en toerisme in de provincie Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland. De kerntaken van dit samenwerkingsverband zijn advisering, voorlichting en kennisontwikkeling, projectontwikkeling en –uitvoering, ontwikkeling en beheer van routestructuren en kwaliteitsbewaking.
De planontwikkeling gebeurt in alle gevallen in overleg met de betrokken gemeenten, terrein beherende instanties, provincie en andere belanghebbenden.                       

Risico's en ontwikkelingen
De geringe omvang en opbouw van de organisatie van het Recreatieschap evenals de werkdruk kunnen financiële risico’s tot gevolg hebben. Het management en bestuur volgt dit nauwlettend.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Op maatschappelijk en zakelijk verantwoorde wijze voorzien in de behoefte aan onder andere geldkrediet, schuldhulpverlening, budgetbeheer en beschermingsbewind. Daarmee een bijdrage leverend aan het tenietdoen van de negatieve maatschappelijke- en economische effecten van problematische schulden. 

Toelichting
De GKB is een 2e-lijns organisatie voor hulp bij schulden, inkomensbeheer en sociale kredietverlening De GKB is een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten Assen, Hoogeveen en Meppel. Daarnaast verleend de GKB dienstverlening aan gemeenten die niet deelnemen in de gemeenschappelijke regeling (zogenoemde DVO-gemeenten).                  

Risico's en ontwikkelingen
De financiële situatie van de GKB staat al enkele jaren onder druk en is zorgelijk. Dit heeft geleid tot de strategische herijking GR-GKB 2018 - 2021. Ondanks de scherpe sturing op de bedrijfsvoering van de GKB zien we dat het teruglopen van de omzet en de daarmee samenhangende afbouw van de organisatie niet gelijkmatig verloopt. De GKB heeft geen eigen vermogen dus eventuele financiële gevolgen hiervan (voorziene frictiekosten) zullen door de gemeenten in de gemeenschappelijke regeling moeten worden opgevangen. Het Dagelijks Bestuur GKB heeft in januari 2022 het voorgenomen besluit genomen om voor de huidige en toekomstige activiteiten van de tweedelijns schuldhulpverlening een proces van vervreemding te starten. Definitieve besluitvorming over de toekomst van de GR GKB zal in het najaar van 2023 plaatsvinden. Duidelijk is wel dat ook bij het proces van vervreemding dit gepaard zal gaan met kosten voor de 3 GR-gemeenten. Los van de toekomst is duidelijk dat de omzet van de GKB terugloopt en er vanuit kostenbeheersing een krimp op formatie moet plaatsvinden.

Wijziging in het belang
N.v.t

Openbaar belang
Reestmond is een GR waarin drie gemeenten deelnemen en waarmee uitvoering wordt gegeven aan een deel van de wet sociale werkvoorziening.

Toelichting
Het uiteindelijke doel is om medewerkers te ontwikkelen naar zo regulier mogelijke arbeid. Na 31 december 2014 geeft de wet sociale werkvoorziening geen mogelijkheid meer voor nieuwe instroom.

Risico's en ontwikkelingen
Voor de meerjarenbegroting van 2023 en verder is een herziene concept-begroting opgesteld en aangeboden aan de betrokken gemeenteraden.  Dit heeft te maken met het afsluiten van een nieuw energiecontract en het verhogen van het minimumloon en de stijging van de kosten van de salarissen naar aanleiding van de uitkomsten van de CAO onderhandelingen voor sociale werkbedrijven en de samenwerkende gemeentelijke organisaties.  Voor de gemeente Meppel komt de begrote bijdrage voor 2023 uit op € 7.731.000 (was € 7.002.000).

Reestmond heeft een analyse laten uitvoeren op de loonheffingen en de BTW. Deze bevindingen zijn gedeeld met de belastingdienst. Over de loonheffingen en BTW volgt hoogstwaarschijnlijk een naheffing. Hierover zijn gesprekken gaande met de belastingdienst. De naheffing kan worden opgevangen binnen de reserves van Reestmond en zal niet leiden tot een hogere gemeentelijke bijdrage in 2023. In de ontwerpbegroting 2024 en meerjaren doorrekening 2025-2027 van Reestmond zijn de bevindingen over de afdracht van loonheffingen en BTW verwerkt. De naheffing van de belastingdienst over de jaren 2017-2022 vormt hierdoor geen risico meer voor de komende jaren. 

Wijziging in het belang
Bij het opstellen van de begroting 2023-2026 gelden de volgende uitgangspunten die worden aangegeven in de begroting van Reestmond:
a. Het aantal verwachte SE’s wat overeenkomt met het bepaalde in artikel 3 lid 1 van het begrotingsjaar.
b. Het totaal van begrote baten en lasten van de GR, exclusief de bijdragen van de deelnemende gemeenten.
c. De totale bijdrage van de deelnemende gemeenten, uitgesplitst per deelnemende gemeente volgens de verdeelsleutel naar rato van het aandeel SE’s zoals bedoeld onder sub a.

Openbaar belang
Alle gemeenten in Groningen en Drenthe willen een optimaal vervoersnetwerk creëren, dat betaalbaar en toekomstbestendig is; waarin duurzaam gebruik wordt gemaakt van alle vervoersmiddelen. Zodat alle inwoners naar hun werk of school gaan en/of deel willen nemen aan het sociale leven en voor bezoekers aan onze provincies.

Toelichting
Publiek Vervoer Groningen Drenthe beheert namens de gemeenten en provincies c.q. OV-bureau de contracten inzake het Wmo vervoer, leerlingenvervoer, hub-taxi, vervoer sociale werkplaats en lokale vervoersoplossingen zoals sommige stadsdiensten en buurtbussen.

Risico's en ontwikkelingen
Het risico in 2022 voor de sector vervoer was het chauffeurstekort. Naar verwachting blijft het chauffeurstekort ook een risico in 2023.

Belangrijke ontwikkeling is de verdere integratie van OV (openbaar vervoer) en doelgroepenvervoer. Samen met Wmo-vervoer kunnen meer flexibele ov-producten aangeboden worden in gebieden met een onvoorspelbaardere vervoersvraag. 

Wijziging in het belang
N.v.t

De gemeente Meppel is aandeelhouder van een aantal vennootschappen. Daarnaast neemt Meppel deel aan de coöperatie Port of Zwolle. Bij zowel de vennootschappen als de coöperatie gaat het om organisaties die uit overheidslichamen zijn ontstaan (voornamelijk nutsbedrijven). De bestuurlijke invloed van Meppel op de vennootschappen is in praktijk gering en het financiële belang bestaat uit de waarde van de aandelen en de eventuele dividenduitkering.

Speciale vennootschappen verkoop Essent
Voor de afwikkeling van de verkoop van Essent zijn een aantal vennootschappen in het leven geroepen: PBE B.V. / Claim Staat Vennootschap B.V. Het is niet te verwachten dat er in de tussentijd (substantieel) dividend wordt uitgekeerd. Alle SPV’s zijn gevestigd aan de Brabantlaan 1, 5216 TV in ’s-Hertogenbosch.

Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
De VNG vertegenwoordigt gemeenten in overleggen met andere overheden (rijk, provincie). De vereniging is tevens het adviesorgaan voor gemeenten op alle gemeentelijke beleidsterreinen.

Vereniging Drentse Gemeenten (VDG)
De VDG is een vereniging, die vooral bijeenkomsten organiseert van en voor haar leden over zaken die in de provincie Drenthe spelen.

De gemeente Meppel neemt deel aan enkele publiek private samenwerkingen (PPS). Het deelnemen in publiek private samenwerking beperkt zich tot ontwikkeling van gebieden, waarbij spreiding van risico en vermogensinbreng centraal staat.

Zandwinning Bremenbergplas
Met twee particuliere aannemers is een publiek-private samenwerking overeengekomen voor de winning en verkoop van circa 1,5 miljoen m3 zand. De overeenkomst dateert van 17 januari 2003. Het resultaat is positief. De huidige overeenkomst loopt t/m 2030. De winning is voor een periode van 10 jaar tot 1 januari 2030 verlengd. In de komende jaren wordt nagedacht over eventuele uitbreiding van de zandwinning en het inpassen van het plan in relatie met de ontwikkeling van Nieuwveense Landen. Na 2030 komt de mogelijkheid beschikbaar om de plas gereed te maken voor recreatie en natuur. Dit is mede afhankelijk van de afzet in de komende jaren. In de periode 2022 – 2025 wordt een behoorlijke omzet verwacht, omdat binnen het bereik van de zandput een aantal grote klussen gepland staan (ontsluitingswegen Nieuwveense Landen (inmiddels aangelegd), reconstructie N375, aanleg Weideblick, Parkwonen en Centrumwonen 2 en 4, Boshoven).

Berggierslanden OntwikkelingsBedrijf (BOB)
De grondexploitatie Berggierslanden is via de jaarstukken 2011 afgesloten. De BOB blijft echter voorlopig bestaan totdat het plangebied is gerealiseerd. Er is een concessieovereenkomst aangegaan, wat inhoudt dat de gehele exploitatie een private aangelegenheid is. De gemeente ontvangt een zogenaamde fee, die nagenoeg geheel is afgerekend met de BOB. Het openbaar gebied wordt door de BOB in eigendom en beheer aan de Gemeente Meppel overgedragen. De laatste woningen zijn inmiddels opgeleverd. De verwachting is dat begin 2023 de gehele openbare ruimte is overgedragen aan de gemeente Meppel.

Nat Industrieterrein Oevers D
Op industrieterrein Oevers D wordt samen met marktpartijen in een PPS (Publiek Private Samenwerking) 52 ha bedrijventerrein en openbaar gebied ontwikkeld. Hiervan wordt 25 ha nat bedrijventerrein uitgegeven en 11 ha droog bedrijventerrein. Totaal is per 31 december 2021 nog 8,4 ha bedrijfsterrein nog uit te geven. Hiervan is in het 1e halfjaar 2022 0,2 ha verkocht en voor de resterende 8,2 ha is een koopovereenkomst gesloten.  Partijen streven ernaar het project voor 31 december 2023 te voltooien.